تدبر در قرآن

فهرست کتاب

۷- تلاوت کردن با صدای بلند:

۷- تلاوت کردن با صدای بلند:

به قاری کمک می‌کند تا قلب او بر معانی متمرکز گردد و از حواس‌پرتی وی جلوگیری می‌کند، رسول اللهصفرموده است: «از ما نیست کسی که قرآن را با صدای بلند و به شکلی زیبا تلاوت نکند» [۸۰].

پیامبرصخود نیز اینگونه عمل می‌فرمود، ام هانیلروایت می‌کند: «در حالی که در خانه‌ی چوبی خود بودم، قرائت پیامبرصرا می‌شنیدم» [۸۱]؛ از ابن عباسبدر مورد بلندی صدای پیامبرصدر شب سوال شد، او گفت: «اگر کسی می‌خواست [مطالب] آن را حفظ کند، [صدا آنقدر بلند بود که] می‌توانست آن را حفظ کند» [۸۲]؛ دلیل دیگری که قرائت قرآن با صدای بلند را تائید می‌کند این گفته‌ی ابوقتادةسمی‌باشد که: «پیامبرصشبی [از خانه] خارج شد، و ابوبکرسرا در حالی که با صدای کوتاه نماز می‌خواند دید، از کنار عمر ابن خطابسگذشت و دید که با صدای بلند نماز می‌خواند، وقتی آن دو نزد پیامبرصآمدند، پیامبر فرمود: ‌ای ابوبکر از کنار تو در حالی گذشتم که با صدای کوتاه نماز می‌خواندی؟! گفت: ‌ای رسول الله به اندازه‌ای که مرا نجات دهد، [صوت خود را] شنیدم؛ به عمر فرمود: از کنار تو در حالی گذشتم که با صدای بلند نماز می‌خواندی؟! گفت: ‌ای رسول الله برای فرار از خواب آلودگی و دور کردن شیطان بود، پیامبرصفرمود: ‌ای ابوبکر کمی صدایت را بلندتر کن! و به عمر فرمود: کمی صدایت را کوتاه‌تر کن!» [۸۳]؛ و از ابو موسی اشعریسآمده است که رسول اللهصفرمود: «همانا من اشعریون را در شب با صدای قرآن آن‌ها می‌شناسم و شب‌ها منازل آن‌ها را با صدای قرآن آن‌ها تشخیص می‌دهم، بطوری که در روز قادر به تشخیص منازل آن‌ها نمی‌باشم» [۸۴].

و از عقبة بن عامرسآمده است: «از رسولصشندیم: کسی که [قرائت] قرآن را آشکار می‌کند مانند [کسی] است که صدقه دادن [خود] را آشکار می‌کند، و کسی که [قرائت] قرآن را مخفی می‌کند، مانند [کسی] است که صدقه دادن [خود] را مخفی می‌کند» [۸۵].

قرطبی/گفته است: «طائفه‌ای به بلند کردن صدا در قرائت قرآن و آهنگ دادن به آن اجازه داد زیرا وقتی صدای نیکو به آن داده می‌شود در درون‌ها بهتر جای گرفته و با قلب‌ها بهتر شنیده می‌شود» [۸۶].

زرکشی/گفته است: «قرائت با صدای بلند مستحب است... کسانی که نماز را [در نمازهای جهری] آشکار نمی‌خوانند دچار مشغولیت شده [و حواسشان جمع نمی‌شود]؛ پیامبرصبرای [دیدن] اصحابش بیرون رفت، و آن‌ها مشغول نماز خواندن در مسجد بودند، فرمود: «ای مردم! تمامی شما مشغول مناجات با پروردگارتان می‌باشید، در هنگام قرائت صدای خود را بر یکدیگر بلند نکید» [۸۷]، [۸۸].

نووی/در مورد حکمت مشروعیت آشکارا خواندن قرآن گفته است: «این عمل باعث رساندن [قرآن] به دیگران می‌شود و قلب را بیدار کرده و وجود شخص را به فکر کردن وادار می‌کند و شنوائی وی صرف آن [قرائت قرآن] می‌شود» [۸۹].

[۸۰] به همین لفظ بخاری ۷۵۲۷. [۸۱] نسائی ۱۰۱۳؛ مختصر قیام اللیل ۱۳۲؛ و شیخ آلبانی در صحیح نسائی آن را حسن دانسته است. [۸۲] مختصر قیام اللیل از مروزی ۱۳۳. [۸۳] ابو داود ۱۳۲۹؛ و النووی آن را در المجموع ۳/۳۹۱ صحیح دانسته است؛ و حاکم و ذهبی آن را تائید کرده است و آلبانی در صفة الصلاة النبیصص ۱۰۹. [۸۴] بخاری ۴۲۳۲؛ و مسلم ۲۴۹۹. [۸۵] ترمذی ۲۱۱۹ و گفته است حدیث حسن غریب است و آلبانی در صحیح الترمذی آن را صحیح دانسته است؛ ابو داود ۱۳۳۳؛ و نسائی ۵/۸۰؛ أحمد ۵/۱۵۱، ۱۵۸ و بیهقی در الکبری، ۳/۱۳. [۸۶] الجامع لأحکام القرآن، ۱/۱۱. [۸۷] أحمد ۲/۶۷، با لفظ «نمازگزار با پروردگارخود مناجات می‌کند پس هر کس به آنچه که به مناجات مشغول است توجه کند و بعضی از شما بر بعضی دیگر با قرائت خود صدای خود را بلند نکند»، و ابو داود آن را در ابواب قیام اللیل، باب: رفع اصوت بالقراءة فی الصلاة اللیل شماره ۳۱۵، آورده است. [۸۸] البرهان از زرکشی ۱/۵۴۷. [۸۹] التبیان ص ۷۶.