تدبر در قرآن

فهرست کتاب

۶- الویت دادن صحیح به مسائل علمی:

۶- الویت دادن صحیح به مسائل علمی:

قرائت قرآن بدون تدبر دارای ثواب کمتری می‌باشد و تدبر کردن مقدمه‌ای برای پرمنفعت‌ترین چیزها برای طالب می‌باشد، از شیخ الإسلام/در مورد کسی که قرآن حفظ می‌کند سوال شد که کدام یک بهتر است: قرائت قرآن در حالی که فراموش نشود و یا تسبیح گفتن و امثال آن؟ در جواب گفت: «کسی است که در ذکر، حضور قلب و قوت ایمان و دفع وسوسه‌هائی که به سراغ وی می‌آید و زیاد شدن آرامش و نور و هدایت را می‌یابد که در قرائت قرآن آن‌ها را پیدا نمی‌کند، چه بسا که وی وقتی قرآن قرائت می‌کند، آن را نفهمیده و یا حضور قلب و فهم پیدا نمی‌کند، ... همانگونه که در بین مردم کسانی هستند که در قرائت قرآن و فهم و تدبرش، قلب آن‌ها آن‌چنان متمرکز می‌گردد که در نماز این تمرکز صورت نمی‌گیرد. و بدین صورت نیست که یکی از این کارها برای همه بهتر است، بلکه هرکدام برای هر کس برتر باشد، برای وی در نظر گرفته می‌شود» [۱۰۶].

از ابن تیمیه/در مورد تکرار کردن خواندن قرآن و فقه سوال شد: که کدامیک بهتر و دارای اجر بیشتری است؟ در جواب گفت: «کلامِ الله با هیچ کلام مخلوقی قابل مقایسه نمی‌باشد، ... ولی هر شخص با توجه به نیاز و منفعتش، خود باید تشخیص دهد؛ اگر در حال حفظ قرآن است و نیازمند به یادگیری چیز دیگری است باید آن مورد را آموزش ببیند که از تکرار تلاوتی که محتاج آن نمی‌باشد برای او بهتر است؛ این مسئله در مورد کسی که آنقدر از قرآن حفظ کرده است که برای او کافی می‌باشد نیز صدق می‌کند و همچنین کسی که قرآن و یا قسمتی از آن را حفظ کرده است و او معانی آن را نمی‌فهمد، یادگیری فهم معانی قرآن [برای او] بهتر از تلاوت آنچه که معنای آن را نمی‌فهمد می‌باشد. ولی در مورد کسی که برای عبادت فقه مطالعه می‌کند، عبادت بهتر برای او تلاوت قرآن می‌باشد، و تدبر در معانی آن از تدبر در سخنانی که نیاز به تدبر ندارد برای او بهتر است» [۱۰۷].

[۱۰۶] الفتاوی، ۲۳/۵۶-۶۳، و شواهدی/ برای آنچه بیان داشته است در نظر گرفته است. [۱۰۷] الفتاوی، ۲۳/۵۵.