شرف عمل کنندگان به قرآن و فضیلت آنها:
از رساترین شواهدی که دلالت بر شرف عمل کننده به قرآن و فضیلت وی وجود دارد، حدیثی است که از نواس بن سمعانسآمده است، او گفت: از رسول اللهصشنیدم که فرمود: «روز قیامت قرآن و اهل آن – کسانی که به آن عمل میکردند – آورده میشوند و در پیشاپیش آنها سوره بقره و آلعمران قرار دارد»، رسول اللهصآنها را به سه شکل مثال زد، که هرگز بعد از آن، آنها را فراموش نکردم، فرمود: «آن دو مانند دو ابر و یا دو سایه سیاه میباشند که بین آنها شکافی وجود دارد، و یا آن دو، مانند دو گروه از پرندگان به صف کشیده شده میباشند که از صاحب خود دفاع میکنند» [۱۸۴].
قرطبی/گفته است: «چه حقی بالاتر از این وجود دارد که کسی کتابِ الله را یاد بگیرد و در مقابل چیزهائی که نهی کرده است خودداری کند و از آنچه شرح داده است پند بگیرد و در مقابل الله خشیه داشته و از او تقوا پیشه کند و از او ترس داشته باشد و شرم نماید؛ در این صورت او مسئولیت رسولان را بر دوش گرفته و در قیامت در مقابل ملتهائی که در برابر [حق] مخالفت کردهاند، شاهدی خواهد بود» [۱۸۵].
ابن عباسبمیگوید: رسول اللهصمرا در بر گرفت و فرمود: «خداوندا! به او حکمت بیاموز!» [۱۸۶]. ابن حجر/نیز گفته است: «گفته شده است مراد از حکمت در اینجا، قرآن است و نیز گفته شده است: عمل به آن است» [۱۸۷].
برای مؤمن، خضوع داشتن در مقابل کلام الله و پذیرفتن آن وقتی حاصل میشود که چنانچه آیهای را یاد کند و یا به آن متذکر شود بر آن ایستادگی کرده و از حد و مرز آن تجاوز نکند و سدی/درباره این سخن اللهﻷکه میفرماید: ﴿إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَإِذَا تُلِيَتۡ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُهُۥ زَادَتۡهُمۡ إِيمَٰنٗا﴾[الأنفال: ٢]. ترجمه: «مؤمنین فقط کسانی هستند که وقتی یاد الله میافتند قلب آنها به ترس افتاده و وقتی آیات وی برای آنها تلاوت میشود بر ایمان آنها میافزاید»، گفته است: «هرگاه که بخواهد مرتکب ظلمی شود، وقتی به او گفته شود: از الله تقوا پیشه کن! [از آن عمل] خودداری کرده و قلب او بترس بیافتد» [۱۸۸].
[۱۸۴] مسلم ۸۰۵؛ ترمذی ۲۸۸۶. [۱۸۵] الجامع لأحکام القرآن ۱/۲. [۱۸۶] بخاری ۳۷۵۶. [۱۸۷] الفتح ۱/۱۷۰. [۱۸۸] الجامع لأحکام القرآن ۷/۳۶۴.