دو رکعت نماز طواف کجا خوانده می‌شود
بعد از اینکه یک فرد مسلمان به دور کعبه طواف کرد، پشت مقام ابراهیم دو رکعت نماز می‌خواند و اگر برایش سخـت بـود، در هـر جایی از حرم که بتواند، نماز می‌خواند.
دلیل آن به صورت زیر است:
فرمودۀ خداوند تبارک و تعالی: ﴿وَٱتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبۡرَٰهِۧمَ مُصَلّٗى﴾[البقرة: ١٢٥] «و مقام (جایگاه ایستادن) ابراهیم را نمازگاهی برای خود قرار دهید».
از حمید بن عبدالرحمن بن عوف روایت است که عبدالرحمن بن عبد القاری به او خبر داده است: «همراه عمر بن خطاب بعد از نماز صبح دور خانۀ خدا طواف کرد، وقتی که عمر طوافش تمام شد، نگاه کرد و دید که خورشید طلوع نکرده است، آنگاه سوار مَرکبش شد تا اینکه به ذو طوی [اسم مکانی در اطراف مکه] رسید و دو رکعت نماز خواند». تخریج مالک در الموطأ [۳۳۹].
از ام سلمهل، همسر پیامبر ج، روایت است که گوید: پیامبر جوقتی که در مکه بود و می‌خواست از آن خارج شود، ام سلمه طواف نکرده بود و می‌خواست بیرون برود، پس پیامبر جبه او فرمودند: «اگر نماز صبح بر پا شد، پس بر روی شترت در حالی که مردم نماز می‌خوانند، طواف کن». و آن کار را انجام داد و نمازش را نخواند تا اینکه از آنجا بیرون رفت. تخریج بخاری و مسلم [۳۴۰].
محل شاهد، در گفته‌اش: «و نمازش را نخواند تا اینکه از آنجا بیرون رفت» اسـت؛ یعنی: از مسجـد یا مکه بیرون رفت؛ پس این دلیلی است بر اینکه می‌توان دو رکعـت طـواف را در خارج از مسجـد خواند، چون اگر خواندن دو رکعت طـواف در مسجـد شـرط و لازم بود، پیامبـر جاو را بـر کـارش تأیـید نمی‌کردند.
جمهور علما به این استدلال کرده‌اند که اگر کسی دو رکعت طوافش را فراموش کرد، می‌تواند آن را در جایی که به یادش آمد -چه در حرم و چه در غیر از حرم- بخواند و این گفتۀ جمهور علما است [۳۴۱].
[۳۳۹] سندش صحیح است. تخریج مالک در الموطأ در (کتاب الحج، باب الصلاة بعد الصبح والعصر في الطواف، ۱/۳۶۸- عبد الباقی). محقق جامع الأصول (۳/۱۸۵) سندش را صحیح دانسته است. [۳۴۰] این حدیث، صحیح است. تخریج بخاری در جاهایی از کتابش؛ از جمله در (کتاب الحج، باب من صلي رکعتي الطواف خارجاً من المسجد، حدیث شمارۀ ۱۶۲۶)و این لفظ حدیث اوست، و مسلم در (کتاب الحج، باب جواز الطواف على بعیر وغیره واستلام الحجر بمحجن ونحوه للراکب، حدیث شمارۀ ۱۲۷۶). جامع الأصول، (۳/۲۰۱). [۳۴۱] ن.ک: فتح الباری، ۳/۴۸۷.