نمازهای سنت در احادیث صحیح نبوی

نماز سنت سوار بر مرکب

پیامبر جاگر در سفر بودند، نماز سنت را بر روی مرکبشان به هر طرفی که می‌رفتند می‌خواندند و با سرش به هر طرفی که می‌رفتند، اشاره می‌کردند و بعضی از اوقات که می‌خواستند نماز سنت بخوانند، با شترشان رو بـه طرف قـبله می‌کـردنـد و تکبیر می‌گفتند و به هر طرفی که شتر می‌رفت نماز می‌خواندند.

دلایل آن چنین است:

آنچه از ابن عمربروایت است که گوید: «پیامبر جروی شترش به هر طرفی که می‌رفت نماز سنت می‌خواند و بر روی آن وتر می‌خواند، غیر از اینکه روی آن نماز فرض نمی‌خواند». تخریج بخاری و مسلم [۳۷۱].

و از عامر بن ربیعهسروایت است که گوید: «دیدم که رسول الله جروی شترش نماز سنت می‌خواند، به هر طرفی که می‌رفت با سر خود اشاره مـی‌کرد. و رسول اللهجاین کار را در نماز فرض انجام نمی‌داد». تخریج بخاری و مسلم [۳۷۲].

از انس بن مالکسروایت است کـه گوید: «پیامبر جاگر که می‌خواست بر روی شترش نـماز سـنت را بـخواند، رو به قـبله می‌کرد و برای نمازش تکبیر می‌گفت، سپس شتر را رها می‌کرد و به هر طرفی که می‌رفت، نماز می‌خواند». تخریج احمد و ابوداود [۳۷۳].

‌گویم: ذکر سفر در این احادیث نزد بعضی از علما به طور مقید نیست، بلکه حکایتی از آن واقعه است؛ پس مفهومی ندارد و شاید حدیث انس بر این مسأله تأکید داشته باشد، چون ظاهرش جواز خواندن سنت بر روی شتر [یا سواری] به طور مطلق در سفر و حضر است. و از انـس بن مـالـک و ابویوسف، شاگرد ابوحنیفه، و ابوسعید اصطخری از علمای شافعیه، و موافقان آنان این گفته نقل شده است [۳۷۴].

[۳۷۱] کمی قبل به تخریج این حدیث اشاره شد، ن.ک: (۵-۴). [۳۷۲] کمی قبل به تخریج این حدیث اشاره شد: ن.ک: (۵-۴). [۳۷۳] این حدیث، حسن است. تخریج احمد در المسند (۳/۲۰۳) و این لفظ حدیث اوست و تخریج ابوداود در (کتاب الصلاة، باب التطوع على الراحلة والوتر، حدیث شمارۀ ۱۲۲۵). آلبانی در صفة صلاة النبي (ص۵۵) و محقق زاد المعاد (۱/۴۷۶) سند این حدیث را حسن دانسته‌اند و تصحیح این حدیث را [از علما] نقل کرده‌اند. [۳۷۴] ن.ک: شرح النووی على صحیح مسلم، ۵/۲۱۱؛ فتح الباری، ۲/۵۷۵.