مسائل شصتم و شصت و یکم: دروغ را به خدا نسبت دادن و حق را تکذیب کردن
دروغ را به خدا نسبت می‌دادند و حق را تکذیب می‌کردند.
شرح:
از جمله شیوه‌های اهل جاهلیت دروغ بستن به خدا و رسول و تکذیب نمودن حق بود. چنانکه با حالت عریان طواف می‌کردند و اظهار می‌داشتند: ﴿وَجَدۡنَا عَلَيۡهَآ ءَابَآءَنَا وَٱللَّهُ أَمَرَنَا بِهَاۗ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَأۡمُرُ بِٱلۡفَحۡشَآءِۖ أَتَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ﴾[الأعراف: ۲۸].
«پدران خویش را بر آن یافتیم و خداوند هم ما را به آن دستور داد».
این دروغ بستن به خداوند است. ﴿وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا﴾[الأنعام: ۲۱].
«و چه کسی ظالمتر از آن کسی است که به خداوند نسبت دروغ می‌دهد».
﴿وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ﴾[آل‌عمران: ۷۸].
«دانسته بر خدا دروغ می‌بندند».
﴿إِنَّمَا يَفۡتَرِي ٱلۡكَذِبَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بَِٔايَٰتِ ٱللَّهِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰذِبُونَ ١٠٥﴾[النحل: ۱۰۵].
«تنها کسانی که به آیات پروردگار ایمان ندارند به او نسبت دروغ می‌دهند؛ آن‌ها همان دروغ گویانند».
﴿وَلَا تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلۡسِنَتُكُمُ ٱلۡكَذِبَ هَٰذَا حَلَٰلٞ وَهَٰذَا حَرَامٞ لِّتَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ لَا يُفۡلِحُونَ ١١٦﴾[النحل: ۱۱۶].
«برای آنچه که زبان‌های شما به دروغ آن را توصیف می‌کند مگویید این حلال و این حرام است تا اینکه بر خداوند نسبت دروغ ببندید به درستی کسانی که به خداوند نسبت دروغ می‌دهند هرگز رستگار نمی‌شوند».
و همچنین شامل کسانی هم می‌گردد که به رسول خدا نسبت دروغ می‌دهند و می‌گویند از رسول اللهصوارد است در حالی که آن دروغ می‌باشد. هرکس بدون اعتماد و تحقیق حدیثی را روایت کند یکی از دروغ گویان است و به همین دلیل در حدیث صحیح آمده که فرمود: «مَنْ حَدَّثَ عَنِّي بِحَدِيثٍ يُرَى أَنَّهُ كَذِبٌ فَهُوَ أَحَدُ الْكَاذِبِينَ» [۵۴]«هر کس از من حدیثی را باز گوید در حالی که می‌داند آن دروغ است او یکی از دروغگویان است».
روایت نمودن از افراد مورد اعتماد و رها کردن دروغگویان و پرهیز از نسبت دادن دروغ به رسول اللهصواجب است. نسبت دروغ به خداوند دادن جزو حرفه‌های اهل جاهلیت است. چنانکه می‌گفتند: خداوند ما را دستور به کشف عورت داده است. حلال خداوند را حرام می‌کردند در حالی که گمان داشتند پروردگار متعال آن را برایشان تشریع نموده است. ﴿وَقَالَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا عَبَدۡنَا مِن دُونِهِۦ مِن شَيۡءٖ...﴾[النحل: ۳۵].
«مشرکین گفتند اگر خدا می‌خواست هیچ چیز غیر از او را عبادت نمی‌کردیم...».
﴿لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكۡنَا﴾[الأنعام: ۱۴۸].
«اگر خدا می‌خواست برای او شریک قرار نمی‌دادیم».
﴿وَقَالُواْ لَوۡ شَآءَ ٱلرَّحۡمَٰنُ مَا عَبَدۡنَٰهُم﴾[الزخرف: ۲۰].
«اگر خداوند رحمان می‌خواست ما آن‌ها را عبادت نمی‌کردیم».
همه این‌ها نسبت دادن دروغ به پروردگار است. چون خداوند متعال پیامبران را برای انکار آنچه آن‌ها بر آن بودند، مبعوث نمود.
خلاصه این که: از جمله امور جاهلیت نسبت دادن دروغ به خدا و رسول است و مسلمان باید از این عمل پست خود را برحذر دارد.گاهاً بر خدا دروغ نمی‌بندد ولی در نقل امور از خدا و رسول، تحقیق نمی‌نماید؛ بر اساس رأی خود فتوا می‌دهد و آن را در بین مردم منتشر می‌کند. هنگامی که در نقل امور دچار اشتباه گردید و نتوانست آن را اثبات کند، چنین فردی یکی از دروغگویان است. و مردم را نیز با آنچه نقل نموده و بینشان منتشر کرده، دچار ضرر و زیان کرده است.
واجب است که احادیث موضوع و دروغ را رواج ندهد و روایت نکند؛ بلکه میدان را بر آن محاصره و تنگ نماید. واعظان و داعیان در هر آنچه از خدا و رسولش نقل می‌کنند تحقیق و تفحص نمایند و به همین صورت در امور حلال و حرام و فتاوا لازم است که در مورد آن تحقیق و در آن عجله نکند. چون خطا در آن دروغ نسبت دادن به خدا و رسولش می‌باشد. و در تکذیب نمودن حقی که نسبت آن به خدا و رسولش ثابت و صحیح است؛ عجله نکند. چنانکه می‌فرماید: ﴿فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَبَ عَلَى ٱللَّهِ وَكَذَّبَ بِٱلصِّدۡقِ إِذۡ جَآءَهُۥٓ﴾[الزمر: ۳۲].
«چه کسی ظالمتر از آن فردی است که بر خدا دروغ می‌بندد وصدق را آن هنگام که پیش او می‌آید تکذیب می‌نماید».
و سبب آن این است که هرگاه موافق میل و هواهای او نبود در صدد تکذیب آن بر آمده و مورد شک و تردید قرار می‌دهد همانگونه که اهل هوا و آرزو آن را انجام می‌دهند.
[۵۴] أخرجه مسلم فی المقدمة باب (رقم۱) وجوب الروایة عن الثقات وترک الکذابین والتحذیر من الکذب على رسول الله ص