مسئله صدم: حکم کردن در مورد خداوند و ایراد گرفتن از او و مدعی درک و فهم مسائل بودن
بر خداوند فرمان می‌بردند همانگونه که در آیه سابق گذشت.
شرح:
از کار خداوند ایراد می‌گرفتند همانگونه که در این آیه وارد شده است: ﴿وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ عَلَىٰ رَجُلٖ مِّنَ ٱلۡقَرۡيَتَيۡنِ عَظِيمٍ ٣١﴾[الزخرف: ۳۱].
«و گفتند که چرا قرآن بر مرد بزرگی از اهل این دو دیار نازل نشد؟».
مثل اینکه خداوند متعال صلاحیت لازم برای نبوت را نمی‌داند و آن‌ها به آن عالم‌ترند و با این کار نعوذ بالله مدعی درک و فهم چیزی بودند که بر علیه خداست. همانگونه که گفتند: ﴿لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ٱلۡقُرۡءَانُ جُمۡلَةٗ وَٰحِدَةٗ﴾[الفرقان: ۳۲].
«چرا قرآن یکدفعه بر او نازل نشد؟».
از کار خداوند ایراد می‌گرفتند. چرا خداوند قرآن را به یکباره نازل ننموده بلکه هر بار قسمتی از آن را نازل کرده است؟ در چیزی که فایده‌ای برایشان نداشت و نسبت به آن عالم نبودند دخالت می‌کردند.
سپس خداوند حکمت نازل کردن قرآن به صورت تدریجی را بیان می‌دارد: ﴿كَذَٰلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِۦ فُؤَادَكَۖ وَرَتَّلۡنَٰهُ تَرۡتِيلٗا ٣٢ وَلَا يَأۡتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئۡنَٰكَ بِٱلۡحَقِّ وَأَحۡسَنَ تَفۡسِيرًا ٣٣﴾[الفرقان: ۳۲-۳۳].
«به تدریج قرآن را نازل کردیم تا دل تو را به وسیله آن استوار سازیم و آن را به آهستگی بر تو خواندیم و برای تو مثلی نیاوردند مگر آنکه حق را با نیکوترین بیان برایت آوردیم». و می‌فرماید:
﴿وَقُرۡءَانٗا فَرَقۡنَٰهُ لِتَقۡرَأَهُۥ عَلَى ٱلنَّاسِ عَلَىٰ مُكۡثٖ وَنَزَّلۡنَٰهُ تَنزِيلٗا ١٠٦﴾[الإسراء: ۱۰۶].
«ما قرآن را کم کم فرستادیم تا آن را آهسته بر مردم بخوانی و آن را به دفعات نازل کردیم».
همچنین برای اینکه زمان کافی برای عمل کردن به آن داشته باشند، قرآن بصورت تدریجی نازل شد. و اگر قرآن دفعه‌ای نازل می‌شد مردم قادر به عمل کردن به آن نبودند و همچنین خداوند بر حسب رویدادها در طول زمان آن را به تدریج نازل کرده است تا هر واقعه و یا حادثه‌ای در وقت خویش حکمش روشن گردد. و حکمت خداوند در تنزیل تدریجی قرآن این بوده است.
و شرایط زمانی ما هم خالی از اینگونه اندیشه‌ها در بارۀ قرآن که بر نصوص ایراد می‌گیرند، نیست. خدا و رسولش را بازخواست می‌کنند و می‌گویند که بهتر بود نصوص اینگونه یا آنگونه و یا آن حدیث اینطور می‌بود. خداوند متعال می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُقَدِّمُواْ بَيۡنَ يَدَيِ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ﴾[الحجرات: ۱].
«ای مؤمنان بر خدا و رسولش پیشی مگیرید».
یعنی بر خدا و رسولش ایراد نگیرید. بر شما لازم است بدون ایراد گرفتن و اعتراض کردن به خداوند ایمان آورید و به آنچه نازل فرمود، عمل کنید.