۴-۳- ارتباط جرح اسناد اخبار آحاد با ظنی‌بودن آن‌ها
اهل حدیث همواره وقتی خواسته‌اند حدیثی را روایت کنند، گفته‌اند: «صح عن رسول الله ج» «از پیامبر جصحیح است» و این نشانگر جزم و قاطعیت اهل حدیث است که خواسته‌اند با این لفظ نشان دهند که آن گفته، فرموده‌ی پیامبر جاست و شکی در آن نیست و منظور اهل حدیث از این گفته‌هایشان – همچنانکه بعضی از متأخرین گفته‌اند – اظهار صحت سند حدیث نبوده، بلکه اظهار صحت متن حدیث بوده است. و کسانی که می‌گویند: «حديث إسناده صحيح» «حدیثی است که اسنادش صحیح است» گروهی اند که معتقدند احادیث رسول الله جمفید علم نیستند به همین دلیل صحیح‌بودن را به سند اضافه کرده‌اند و هیچگاه نمی‌توانند بر صحت متن احادیث جزم و قاطیت پیدا کنند. و اگر حدیثی را از پیامبر جروایت می‌کنند، این الفاظ را به کار می‌برند: «يذكر عن رسول الله ج، يروى عن رسول الله ج، ونحو ذلك» «از پیامبر جذکر شده، از پیامبر جروایت شده و امثال این‌ها» و عملاً با اینگونه الفاظ نوعی توهم و شک در ذهن مخاطب و ایجاد می‌نماید، هرکسی که مقدار ناچیزی از علم الحدیث آگاهی داشته باشد می‌داند که بین لفظ «هذا الحديث صحيح» و «إسناده صحيح» تفاوت فاحشی وجود دارد، در لفظ اولی جزم بر صحت حدیث از لحاظ سند و متن حاصل می‌شود و در دومی فقط جزم بر صحت سند حدیث حاصل می‌شود و نسبت به متن حدیث شک ایجاد می‌شود [۵۹۵]. برای توضیح بیشتر می‌توان به کتاب‌های رجال حدیث و جرح و تعدیل مراجعه کرد.
[۵۹۵] ابن القیم، مختصر الصواعق المرسلة.