توحید اسما و صفات

فهرست کتاب

قاعده‌ی دوازدهم:

قاعده‌ی دوازدهم:

«اسمایی که به الله اضافه می‌شوند، اگر اسم ذات باشند در آن صورت از جمله‌ی مخلوقاتند و اگر اوصاف باشند، از صفات الله تعالی محسوب می‌شوند» [۲۲۹].

و اسمایی که الله تعالی به خودش اضافه می‌کند یا اسم ذاتند، که در آن صورت به چنین اضافاتی، اضافه‌ی تخصیصی یا تشریفی گفته می‌شود مانند: عبد الله، ناقةالله، بیت الله و مانند این آیه:

﴿وَعِبَادُ ٱلرَّحۡمَٰنِ[الفرقان: ۶۳]

چنانچه مشاهده می‌شود اسماء مذکور همه اسم ذاتند و از جمله‌ی مخلوقات، ‏اما الله تعالی آنها را به خود اضافه نموده تا اشاره به [ترجیح] و تفضیل یا تعظیم و [تشریف] آنها باشد، ‏اما اضافه‌ی اوصافی مانند: علم، قدرت، اراده، کلام، حیات و غیره به الله تعالی و اصولاً هر آن چه خود از آن خبر داده، قیامشان مقتضی الله تعالی است، یعنی به تعبیری الله تعالی موصوف بدان‌هاست. و اگر اسم ذات باشد، مانند روحی که از ناحیه‌ی‌ اوست در آن صورت هم از حیث خلقت و هم از جهت تقدیر از اوست:

﴿وَسَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مِّنۡهُ[الجاثیة: ۱۳].

«و آنچه را که در آسمان‌ها و آنچه را که در زمین است همه را از ناحیه‌ی خود مسخّر شما نموده است».

[۲۲۹] همان، ص ۳۰.