قاعده‌ی بیست و سوم: «دلالت اسماء بر ذات و صفات، از نوع دلالت مطابقت، تضمّن و التزام است».
و این یکی از عظیم‌ترین و سودمندترین قواعدی است که درک آن اندیشه‌ای توانا، تدبیر نیک و نیّت سالم می‌طلبد، روش درست استفاده از این اصل سودمند آن است که در آغاز دلالت معنایی آن لفظ را خوب فهم کنی، وقتی آن را خوب فهم کردی، باید به فکراموری باشی که آن معانی بدون آنها حاصل نمی‌شود و به تعبیری پیش شرط فهم آنها هستند و نیز باید در ساختار و فروع آنها نیز بیندیشی و به این تفکر و اندیشه باید چنان ادامه دهی که فرو رفتن در معانی و نکات ریز و دقیق اسماء و صفات برایت ملکه شود. زیرا قرآن حق و لازمه‌ی حق نیز حق است و فهم هرآنچه برآن حق متوقف باشد حق و هرچه از حق منشعب شود، حق است و از این گریزی نیست.
به عنوان مثال: اسماء «رحمن و رحیم» الفاظی هستند که بر صفت رحمت گسترده دلالت دارند، وقتی درک کردی رحمت وصف ثابت اوست و هیچ رحمتی به مانند رحمت او نیست، همواره به مخلوقاتش رحمت می‌ورزد و هیچ‌کس حتی در پلک زدنی از رحمت او بی‌بهره نیست، خواهی فهمید که این صفت بر کمال حیات، قدرت، احاطه‌ی علمی، اراده‌ی نافذ و حکمت به تمام معنای او دلالت دارد، سپس با رحمت گسترده‌اش به این استدلال می‌پردازی که آئین و شریعتش نور و رحمت است، برای همین است که الله تعالی بسیاری از احکام شرعیه را با رحمت و احسانش تشریع نموده است، یعنی احکام شرعیه‌ی الله أدر حقیقت از مقتضیات و آثار رحمت اوست [۲۴۵].
[۲۴۵] القواعد الحسان: ص ۳۲.