توحید اسما و صفات

فهرست کتاب

قاعده‌ی بیست و یکم:

قاعده‌ی بیست و یکم:

«هر اسمی از اسماء الله بر ذات الله و صفتی که آن را در برمی‌گیرد، دلالت می‌کند. و اگر این اسم متعدی باشد بر اثری که بر آن مترتب می‌شود نیز دلالت دارد» [۲۳۹].

ایمان به اسماء الله فقط زمانی صورت کامل به خود می‌گیرد که قاعده‌ی بالا را ثابت دانست، به عنوان مثال: اسم «العظیم» که غیر متعدّی است، ایمان کامل بدان یعنی اینکه اولاً آن را اسمی از اسماء الله دانست، که بر ذات والای او و هرآنچه متضمن آن است دلالت دارد،‏ اما اسم «الرحمن» که متعدّی است، ضمن ایمان به اینکه اسمی از اسماء الله است که بر ذات او و صفت رحمتی که متضمن آن است دلالت دارد، باید بر اثری که این صفت بر آن مترتب است نیز ایمان داشت و آن اینکه: «بر هر کس که بخواهد رحم می‌کند» [۲۴۰].

اسماء الله بر عدد معیّنی محصور نیست [۲۴۱]. و دلیل آن حدیثی از رسول الله جاست که می‌فرماید:

«... أَسْألُكَ بِکُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ سَمَّیْتَ بِهِ نَفْسَكَ، أوْ أنْزَلْتَهُ فِی کِتَابِكَ، أوْ عَلَّمْتَهُ أحَداً مِنْ خَلْقِكَ، أوِ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِی عِلْمِ الْغَیْبِ عِنْدَكَ» [۲۴۲].

«(بار الها!) با هر اسمی که بر خود نهاده‌ای، یا در کتابت از آن نام برده‌ای، یا به یکی از مخلوقاتت یاد داده‌ای، یا در لوح محفوظی که نزدت است آن را به خود اختصاص داده‌ای، تو را به فریاد می‌خوانم‌ (تا به دادم برسی)».

[۲۳۹] لـمعة الاعتقاد، شرح ابن عثیمین، ص ۲۲. [۲۴۰] همان: ص۲۳. [۲۴۱] همان: ص ۲۲. [۲۴۲] روایت احمد: ۱/۳۹۴، ۴۵۲، شیخ آلبانی/در السلسلة الصحیحة: ۱۹۹ آن را صحیح خوانده است.