توحید اسما و صفات

قاعده‌ی پانزدهم: «سخن گفتن از صفات الله تعالی درست همانند سخن گفتن از ذات اوست».

یعنی از آنجایی که الله تعالی در ذات، صفات و افعالش هیچ شبیه و نظیری ندارد، از این رو اگر دارای ذاتی حقیقی است که شبیه سایر ذوات نیست، پس بدیهی است که دارای صفاتی باشد که به صفات دیگران شبیه نباشد [۲۳۲].

شیخ سعدی/در بیان این قاعده می‌‌فرماید: «بعضی گمان کرده‌اند که وقتی صفتی را برای الله تعالی ثابت می‌دانیم، در حقیقت او را به آفریدگان و مخلوقات تشبیه کرده‌ایم، ‏اما باید دانست سخن از صفات، تابع سخن از ذات است، یعنی همانگونه که الله -سبحانه و تعالی- ذاتی است که شبیه سایر ذوات نیست، در حقیقت صفاتی هم دارد که شبیه صفات آفریدگان نیست و این صفات تابع ذات اویند، همچنانکه صفات آفریدگان تابع ذات آنها هستند، از این رو در اثبات آنها به هیچ وجه قایل به تشبیه نشده‌ایم» [۲۳۳].

[۲۳۲] التدمریة، ابن تیمیة، ص ۱۵. [۲۳۳] طریق الوصول: ص ۶، التفسیر: ۱/۲۵۷.