١- مفهوم لغوی و اصطلاحی کتب
کُتُب در اصل، جمع کتاب به معنای مکتوب؛ یعنی نوشته‌شده است؛ مانند فراش به معنای مفروش؛ پهن‌شده، إله به معنای مألوه؛ معبود و غراس به معنای مغروس؛ کاشته‌شده.
مادّۀ «کَتَبَ» در معنای جمع و گِردآوری به کار می‌رود و علّت نامگذاری نویسنده به کاتب، این است که حروف را جمع نموده و به هم ربط می‌دهد.
گروه لشکر را نیز کتیبه می‌نامند، زیرا در کنار یکدیگر جمع می‌شوند. همچنین خیّاط را کاتب می‌گویند، چون پارچه‌ها را به هم وصل می‌کند. در مقامات حریری، چیستانی بدین مفهوم آمده است:
وكاتِبينَ وما خَطَّـتْ أنـامِـلُـهُـم
حرْفاً ولا قرَأوا ما خُطّ في الكُتُـبِ
«و نویسندگانی که انگشتانشان حرفی ننوشته و نیز آنچه در کتاب‌ها نوشته شده است را نخوانده‌اند.»
مراد از آن، خیّاط‌ها هستند.[٢٢٤]
از نظر شرعی، «مراد از این کُتُب، کتاب‌های آسمانی است که الله أ آنها را به عنوان رحمت و هدایتی برای مخلوقات، بر پیامبران علیهم السلام نازل فرمود تا از این طریق، به سعادت دنیا و آخرت برسند.»[٢٢٥]
[٢٢٤]- مقامات حریری، ص ٢٨٦؛ لسان العرب، ج ١، صص ٦٩٨- ٧٠٣.
[٢٢٥]- رسائل في العقیدة، ص ٢٣.