کتاب توحید

فهرست کتاب

خلاصه‌ی آنچه در این باب بیان شد:

خلاصه‌ی آنچه در این باب بیان شد:

۱- ترس و هراس از شرک.

۲- ریا و خودنمایی، نوعی شرک است.

۳- ریا، از نوع شرک اصغر است.

۴- ریا، بزرگ‌ترین خطری است که انسان‌های شایسته و نیکوکار را تهدید می‌کند.

۵- نزدیک بودن بهشت و دوزخ [به انسان]. [۱۸]

۶- در یک حدیث، بهشت و دوزخ، با هم و یک‌جا ذکر شده‌اند.

۷- کسی که الله أرا در حالی ملاقات کند که شرک نورزیده است، وارد بهشت می‌شود و آن‌که شرک ورزیده باشد، وارد دوزخ می‌گردد؛ اگرچه عبادت‌گزارترین انسان روی زمین باشد.

۸- مسأله‌ی بزرگ اینکه ابراهیماز اللهخواست که او و فرزندانش را از پرستش بت‌ها دور نگه دارد.

۹- عبرت گرفتن ابراهیماز حال اکثر مردم که به شرک مبتلا بودند؛ چنانکه عرض کرد: ﴿رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضۡلَلۡنَ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِ[ابراهیم: ۳۶]. «ای پروردگارم! بت‌ها سبب گمراهی بسیاری از مردم شده‌اند».

۱۰- در این باب، مفهوم لا إله إلا الله بیان شده است؛ بخاری/نیز درباره‌ی حدیث مذکور، همین را گفته است.

۱۱- منزلت و مقام کسی که از شرک، سالم و به‌دور باشد.

***

[۱۸] یعنی میان انسان و بهشت یا دوزخ، فاصله‌ای جز مرگ وجود ندارد. رسول‌اللهصفرموده است: «الجَنَّةُ أقَربُ إلى أَحدِكُم مِنْ شِراكِ نَعْلِهِ والنَّارُ مِثْلُ ذلِكَ»؛ یعنی: «بهشت و دوزخ، به هر یک از شما از بند کفش او نزدیک‌ترند». [روایت بخاری، ش: ۶۴۸۸ به‌نقل از ابن‌مسعود س]