خلاصهی آنچه در این باب بیان شد:
۱- تفسیر آیهی [۵۱] سورهی نساء.
۲- تفسیر آیهی [۶۰] سورهی مائده.
۳- تفسیر آیهی [۲۱] سورهی کهف.
۴- مهمترین مسأله اینکه منظور از ایمان به "جبت" و "طاغوت" در اینجا [یعنی در آیهی ۵۱ سورهی نساء] چیست؟ آیا منظور، اعتقاد قلبی است یا همراهی با هواداران جبت و طاغوت، بهرغم مخالفت قلبی با جبت و طاغوت و دانستن بطلان آنها- نیز در این معنا میگنجد؟
۵- این گفتار که «کافرانی که کفر خویش را میشناسند، بیش از مسلمانان بر راه هدایتند»، [کفر و ارتداد از دین است.]
۶- همانطور که در حدیث ابوسعید ستصریح شده [و عنوان این باب نیز میباشد]، پیروی از روش گذشتگان و شرک، در جمع فراوانی از این امت رواج مییابد.
۷- و نیز تصریح رسول الله صبه اینکه در این امت، شرک و بتپرستی رواج فراوانی خواهد یافت.
۸- جای بسی شگفتی است که افرادی از این امت، به رغم اقرار به شهادتین، و با وجود اعتراف به حقانیت محمد صو قرآن، ادعای نبوت میکنند! مانند مختار ثقفی که در اواخر دوران صحابه چنین ادعایی کرد و گروه زیادی از او پیروی نمودند.
۹- مژده به اینکه حق، به کلی نابود نخواهد شد؛ آنگونه که در گذشته نابود میشد، بلکه همواره گروهی در مسیر حق، استوار و ثابتقدم خواهند ماند.
۱۰- نشانِ حقانیت این گروه، این است که با وجود مخالفت و عدم همکاری دیگران، همچنان ثابت قدم میمانند.
۱۱- و این، تا قیامت باقی خواهد ماند.
۱۲- نشانههایی که در حدیث ثوبان بیان شد؛ از جمله: خبر دادن رسولاللهصاز اینکه مشرق و مغرب زمین برایش هموار و نمایان شده و دیده است که فرمانروایی امتش کرانههای شرق و غرب را در بر خواهد گرفت؛ و همینطور هم شد، بر خلافِ شمال و جنوب [که قلمرو حکومت اسلام کمتر بوده است.]. و نیز خبر دستیابی [امت] به دو خزانهی [ایران و روم]؛ و همچنین پذیرفته شدن دو دعا و عدم پذیرش دعای سوم؛ و خبر از شمشیر کشیدن مسلمانان بر ضدّ یکدیگر [و وقوع جنگهای داخلی در میان آنان] و کشتن و اسیر کردن همدیگر و خاتمه نیافتن اینگونه جنگها تا قیامت. و احساس خطر از ناحیهی رهبران گمراهکننده و خبر دادن از پیامبران دروغین و بقای گروه پیروز و ثابتقدم در مسیر حق؛ همهی اینها همانطور که رسولاللهصفرموده بود، اتفاق افتاد.
۱۳- منحصراً از بابت رهبران گمراهکننده، اظهار نگرانی کرد.
۱۴- توضیح معنی بتپرستی.