سخنی از مترجم
بسم الله والصلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه ومن والاه.
﴿مَّا لَكُمۡ لَا تَرۡجُونَ لِلَّهِ وَقَارٗا﴾[نوح: ۱۳] . شما را چه میشود كه برای خدا عظمت و شكوهی قائل نیستید؟
براستی چگونه ممکن است مسلمان، بدون نماز تصور شود درحالی که حتی منافقین، که الله متعال آنها را بدتر از کفار معرفی میکند و خطرشان از کفار حربی بیشتر است در عهد رسول الله نماز را همراه آنحضرت بر پا کرده و در صفوف مسلمین در نمازها شرکت میکردند؛ گویا حتی آنها اینگونه فهمیده بودند که ادعای اسلام کردن بدون التزام بر دستوراتش و البته بزرگترین آنها پس از کلمه طیبه، ادعایی پوچ و ترفندی باطل است، که غیر قابل قبول میباشد. چگونه است که منافقین صدر اسلام برداشت شان از دین به گونهای بود که آنها را در ادعایشان بر اسلام، وامی داشت تا حداقل اعمال ظاهری آن را انجام داده و به احکام آن تن دهند تا در جامعه اسلامی در زیر پرچم اسلام و در کنار مسلمین با حقوق و مزایای آنها زندگی کنند، اما برخی از مسلمانان این عصر و زمان مسلمان بودنشان را مقرون به ترک بسیاری از اعمال ظاهری، از کوچک و بزرگ دیده و با وجود ترک و ضایع کردن آنها خود را از مسلمانترین مسلمانان میدانند. و این جز به فهم صحیح دین به چیز دیگری باز نمیگردد و در واقع همه چیز به فهم صحیح از کلمه طیبه و مستلزمات آن بازمی گردد که هرچه در این مورد بیشتر دانسته شود، التزام به دین و احکامات آن بیشتر خواهد بود و آن زمانی حاصل میگردد که فهم کلمهی طیبه در واقعِ زندگی تطبیق پیدا کند. براستی اگر همه این دین مبارک دانسته شود، اما در زندگی و واقعی که در آن به سر میبریم با عمل کردن به آنها، تطبیق داده نشود، آیا نافع خواهد بود؟ چنان که ادعای اسلام کرده و با این حال نه به عقیده که شالوده این دین میباشد، التزام داشته و نه نماز خوانده و حتی که نماز را به تمسخر گرفته و هرگاه به وی بگویی نماز بگزار، تو و نماز را به سخره گرفته و با این حال خود را مسلمانی بهتر از نمازگزاران بداند. براستی این چگونه مسلمانی است که برای دین و احکامات آن احترامی قائل نیست و بلکه گاهی آنها را به باد تمسخر میگیرد، آیا این شخص معنای کلمهی طیبه ای را که بر زبان آورده، میداند؟ آیا نمیداند که احترام به دین و شعائر آن از عمل بدانها مهمتر است، چنان که بیاحترامی و تمسخر به هر جزء دین، حتی یک عمل سنت، موجب خروج وی از اسلام میشود درحالی که با ترک همان سنت و مانند آن از دین خارج نمیگردد؟ براستی چنین افرادی چگونه دین را فهمیدند؟ آیا قرآن نمیخوانند که الله متعال بدانها دستور داده تا نماز را بر پا دارند، آیا این پروردگارشان نیست که از آنها خواسته تا با ادای نماز از فرمانش سرپیچی نکند؟ آیا ندانسته که الله متعال سبب جهنم رفتن عدهای را ترک نماز و از نمازگزاران نبودن، معرفی کرده؟ براستی باید در این دیدگاه خود تجدید نظر کرده و با نگاهی نو از دریچه سلف صالح این امت بر دین بنگرد و این دین و اساس آن را از دریچهی اصلی آن که قرآن و سنت است، اتخاذ کرده و هوی و هوس و فهم غلط خود از دین را کنار گذاشته و فهم سلف صالح این امت را در همهی امور زندگی چراغ راه خود قرار داده و از جادهای که آنها در آن قدم گذاشتند، سر سوزنی خارج نگردد تا همچون آنها در راه حق استوار و ثابت قدم حرکت کند و این گونه نصرتهای الله متعال را یکی پس از دیگری در جوانب مختلف زندگی با چشمان سر ببیند. آری، الله متعال هدف از خلقت مان را عبادت معرفی میکند و ما چارهای جز اینکه خود را در مسیر عبادت قرار دهیم نداریم و در این راه باید مطیع کامل الله متعال و فرستادهاش باشیم و عذر و بهانهها را کنار گذاشته و راضی به رضای الله متعال و فرستادهاش باشیم، زیرا الله متعال چنین عبادتی را از بندهاش میخواهد، الله متعال میفرماید: ﴿وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٖ وَلَا مُؤۡمِنَةٍ إِذَا قَضَى ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥٓ أَمۡرًا أَن يَكُونَ لَهُمُ ٱلۡخِيَرَةُ مِنۡ أَمۡرِهِمۡۗ وَمَن يَعۡصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلٗا مُّبِينٗا ٣٦﴾[الأحزاب: ۳۶] .
«هیچ مرد و زن مؤمنی، در كاری كه خدا و پیغمبرش داوری كرده باشند (و آن را مقرّر نموده باشند) اختیاری از خود در آن ندارند (و اراده ایشان باید تابع اراده خدا و رسول باشد). هركس هم از دستور خدا و پیغمبرش سرپیچی كند، گرفتار گمراهی كاملاً آشكاری میگردد.»
آری، اگر میخواهیم جزو مومنین باشیم چارهای جز اینکه در برابر الله عزوجل و دستورات فرستادهاش تسلیم مطلق باشیم، نداریم، الله متعال میفرماید:
﴿فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا ٦٥﴾[النساء: ۶۵] .
«امّا، نه! به پروردگارت سوگند كه آنان مؤمن بشمار نميآيند تا تو را در اختلافات و درگيريهاي خود به داوري نطلبند و سپس ملالي در دل خود از داوري تو نداشته و كاملاً تسليم (قضاوت تو) باشند.»
بلکه باید با جان و دل در برابر اوامر الله و رسولش ندای ﴿سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَاۖ﴾را سر داده و در این مسیر، استقامت را در جلوی چشمان خود قرار دهیم تا نصرت و مدد و یاری الله عزوجل را با چشمان خود علاوه بر آخرت در دنیا ببینیم.
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ قَالُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسۡتَقَٰمُواْ تَتَنَزَّلُ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَلَّا تَخَافُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ وَأَبۡشِرُواْ بِٱلۡجَنَّةِ ٱلَّتِي كُنتُمۡ تُوعَدُونَ ٣٠﴾[فصلت: ۳۰] .
«كساني كه ميگويند: پروردگار ما تنها الله است و سپس (بر اين گفته خود كه اقرار به وحدانيّت است ميايستند و آن را با انجام قوانين شريعت عملاً نشان ميدهند و بر اين راستاي خداپرستي تا زندهاند) پابرجا و ماندگار ميمانند (در هنگام آخرين لحظات زندگي) فرشتگان به پيش ايشان ميآيند (و بدانان مژده ميدهند) كه نترسيد و غمگين نباشيد و شما را بشارت باد به بهشتي كه (توسّط پيغمبران) به شما (مؤمنان) وعده داده ميشد.»
آری، هرگاه تصمیم گرفتیم که فهم خود را همچون فهم صحابه و عمل خود را همچون عمل آنها قرار دهیم، تنها آن وقت است که عزت و اقتدار را احساس میکنیم.
در پایان از همهی کسانی که در ترجمه این کتاب به هر نحوی یاری رساندند، تشکر کرده و از صمیم قلب برای شان این دعا را میخوانم:
یا واهب الإنسان أسباب الهدی
یا من بحمد العالمین تفردا
لي عند بابك دعوة فیها رجاء
واحشـر أحبابنا تحت عرشك سجدا
ثم اسقهم بید الحبیب محمدا
ماء هنیئا سلسبیلا طیبا
امین پورصادقی
تربت جام/ رمضان ۱۴۳۳
Amin.poorsadeghi۲۶@gmail.com