اسرار نماز:
در نماز عجایبی از اسماءو صفات میباشد که برای کسی که قلبش در معانی قرآن تفقه کند، حاصل میشود و بشاشت و روشنایی ایمان به وسیلهی آن با قلبش مخلوط میگردد، چرا که برای هر اسم و صفتی، جایگاه و محلی در نمازش میبیند. از جمله:
هرگاه وی برای ادای نماز در پیشگاه الله متعال میایستد با قلبش شاهد قیومیت الله متعال میباشد و هرگاه الله اکبر میگوید، کبریایی حق را شهادت میدهد و هرگاه بگوید: «سبحانك اللهم وبحمدك، تبارك اسمك وتعالی جدك ولا إله غيرك»،با قلبش شاهد پروردگاری پاک و منزه از هر عیب و سالم از هر نقص و مورد ستایش با هر حمدی میباشد که حمد و ستایش وی متضمن وصف حق جل جلاله به کمال مطلق میباشد.
«تبارک اسمه» اسمش دارای برکت زیاد و خجسته است به گونهای که نام مبارکش بر هیچ چیز اندکی برده نمیشود مگر اینکه بر آن میافزاید و بر هیچ خیری نامش برده نمیشود مگر اینکه موجب رشد و برکت در آن میگردد و بر هیچ آفتی نامش آورده نمیشود مگر اینکه آن را نابود میکند و ذکر نامش نزد شیطان نمی رود مگر اینکه وی را زیانکار و رانده باز میگرداند.
و کمال اسم به سبب کمال مسمی میباشد، پس هرگاه شان و منزلت اسمش بدین گونه باشد که همراه آن چیزی در آسمانها و زمین ضرر نمیرساند، پس شان و منزلت و قدر مسمی بسیار بزرگوارتر و بالاتر و در علو بیشتری قرار دارد.
«وتعالی جده» یعنی عظمت حق سبحانه و تعالی اوج گرفته و رفیع میباشد و بزرگوارتر و عظیمتر از هر عظمتی است و شان و منزلت آن بالاتر و برتر از هر شان و منزلتی میباشد و پادشاهی او بر هر پادشاهی چیره بوده و شکوهمندی و عظمت حق برتر از آن است که همراه آن شریکی در پادشاهی و ربوبیت یا الوهیت یا در افعال و صفاتش باشد، همانطور که آن جن مومن گفت: ﴿وَأَنَّهُۥ تَعَٰلَىٰ جَدُّ رَبِّنَا مَا ٱتَّخَذَ صَٰحِبَةٗ وَلَا وَلَدٗا ٣﴾[الجن: ۳] «جلال و عظمت پروردگار ما والا است، او همسر و فرزندي بر نگرفته است.»
و چقدر در این کلمات، حقائق اسماء و صفات بر قلب عارف بدان که حقایق آن را تعطیل نمیکند، عظیم و جلیل است.
و هرگاه بگوید: «أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ» به سوی تکیه-گاهی نیرومند و قدرتمند پناه میبرد و به قدرت و قوت رب ذوالجلال از شر دشمنش که ارادهی قطع رابطهی وی با پروردگارش و دور کردن وی از قربش را دارد، چنگ میزند، تا اینکه دشمنش بدترین حال را داشته باشد.