بخش هفتم: نام‌های خدا همه نیکو هستند

نام‌های خدا، همه نیکو هستند و درمیان آنها، چنان اسمی وجود ندارد که نیکو نباشد. پیشتر بیان کردیم که برخی از اسمای خداوند، به اعتبار فعل، بر او اطلاق می‌شوند؛ مانند خالق(آفریننده)، رازق(روزی دهنده)، الـمحيي(زنده کننده) الـمميت(کسی که می‌میراند).

بنابراین به این نتیجه می‌رسیم که تمام کارهای او، خیر و خوبی محض می‌باشند و شری در آن نیست؛ چون اگر خداوند، بدی و شری را انجام دهد، از این کار، اسمی درست می‌شود و بدین ترتیب تمام نام‌های او نیکو نخواهند بود و این، درست نیست. پس نمی‌توان به او شر و بدی را نسبت داد؛ همانگونه که نمی‌توان شر را در صفات او گنجاند و یا به ذات او نسبت داد. همچنین در کارهایش، شر، هیچ جایی ندارد و شر (زشتی و بدی) نه به کارهای او نسبت داده می‌شود و نه او بدان توصیف می‌گردد؛ بلکه شر در آثار و عملکرد آفریده‌هایش پدیدار می‌شود و از ناحیه برخی آفریده‌هایش نمایان می‌گردد.

فعل با مفعول، فرق می‌کند؛ به عبارتی آفرینش بدی، به معنای ارتکاب بدی نیست. چراکه شر، به کسی نسبت داده می‌شود که آن را مرتکب می‌گردد، نه به کسی که آن را آفریده است.

این نکته، بر بسیاری از متکلمین پنهان مانده است. از اینرو آنها، در این موضوع دچار لغزش‌های زیادی شده و اندیشه‌هایشان در این راستا به گمراهی رفته‌اند. البته خداوند، اهل حق را به خواست خویش در آنچه آنان در آن اختلاف ورزیده‌اند، هدایت کرده است و خداوند، هر کس را که بخواهد، به راه راست هدایت می‌کند [۱٧].

[۱٧] بدائع الفوائد ابن قیم ۱/۱۶۳.