شرح اسمای حسنی در پرتو قرآن و سنت

فهرست کتاب

العلي الاعلی المتعال

العلي الاعلی المتعال

خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَلَا يَ‍ُٔودُهُۥ حِفۡظُهُمَاۚ وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡعَظِيمُ[البقرة: ۲۵۵]. ترجمه: «نگهداری آن دو، وی را درمانده نمی‌سازد و او، علی (بلندمرتبه) و عظیم (بزرگ) است».

و می‌فرماید: ﴿سَبِّحِ ٱسۡمَ رَبِّكَ ٱلۡأَعۡلَى١[الأعلى: ۱]. یعنی: «نام پروردگار برترت را به پاکی یاد کن».

و می‌فرماید: ﴿عَٰلِمُ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ ٱلۡكَبِيرُ ٱلۡمُتَعَالِ٩[الرعد: ٩]. یعنی: «به پنهان و پیدا داناست، بزرگِ بلندمرتبه می‌باشد».

بنابراین تمام مفاهیم علوّ و برتری، برای خداوند از هر جهت ثابت است؛ لذا ذات او، برتر و بالاست و او فراتر از همه مخلوقات و بر بالای عرش است؛ قدر و جای‌گاه او، والاست و صفات و عظمت او، برتر و بالا می‌باشد و هیچ صفتی از صفات مخلوق، مانند صفات او نیست. بلکه اگر تمام آفریده‌ها، جمع شوند، نمی‌توانند حتی بخشی از مفاهیم و معانی یک صفت او را کاملا دریابند. الله متعال می‌فرماید: ﴿وَلَا يُحِيطُونَ بِهِۦ عِلۡمٗا[طه: ۱۱۰]. یعنی: «و (انسان‌ها) در دانش به او احاطه نیابند».

از اینرو روشن می‌شود که در همه صفاتش، هیچ چیزی مانند او نیست و قهر و چیرگی او، برتر است و او، یگانه قهاری می‌باشد که با قدرت و برتریش بر تمام مخلوقات چیره است؛ همه، در اختیار او هستند و کسی نمی‌تواند در برابر خواسته‌اش بایستد؛ آنچه او نخواهد، انجام نمی‌یابد و اگر تمام انسان‌ها برای ایجاد چیزی که خداوند نخواسته، گرد بیایند، نمی‌توانند کاری بکنند و اگر همه جمع شوند تا از آنچه او خواسته، جلوگیری نمایند، نمی‌توانند و این، به خاطر کمال توانایی و نفوذ مشیت او و نیازمندی شدید بندگان از هر جهت به اوست [۴۱]. [۴۱] الحق الواضح المبین ص ۲۶ و شرح النونیۀ هراس۲/۶۸.