السميع
خداوند متعال، می‌فرماید: ﴿وَكَانَ ٱللَّهُ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا﴾[النساء: ۱۳۴]. یعنی: «و خداوند، شنوای بیناست».
خداوند، در بسیاری از آیات، صفت سمع (شنیدن) و بصر (دیدن) را در کنار هم ذکر می‌نماید؛ پس هر کدام از صفات شنیدن و دیدن، تمام متعلقات ظاهری و باطنی خود را احاطه دارد. سميع(شنوا)، کسی است که شنوایی او، همه شنیدنی‌ها را در بر دارد. از اینرو خداوند، تمام صداهای آهسته و بلندی را که در جهان بالا و پایین وجود دارد، می‌شنود؛ طوری که گویا همه، یک صدا هستند و صداهای زیاد، برای او تشویش ایجاد نمی‌کند و همه زبان‌ها را می‌داند و صداهای نزدیک و دور و آهسته و بلند، برای او یکسان است؛ ﴿سَوَآءٞ مِّنكُم مَّنۡ أَسَرَّ ٱلۡقَوۡلَ وَمَن جَهَرَ بِهِۦ وَمَنۡ هُوَ مُسۡتَخۡفِۢ بِٱلَّيۡلِ وَسَارِبُۢ بِٱلنَّهَارِ١٠﴾[الرعد: ۱۰]. یعنی: «کسی که از شما سخن را پنهان می‌دارد و کسی که سخن را آشکارا می‌سازد و آنکه خویشتن را در شب مخفی می‌نماید و آنکه در روز روان می‌گردد، (برای خدا) یکسان می‌باشند».
و نیز فرموده است: ﴿قَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّتِي تُجَٰدِلُكَ فِي زَوۡجِهَا وَتَشۡتَكِيٓ إِلَى ٱللَّهِ وَٱللَّهُ يَسۡمَعُ تَحَاوُرَكُمَآۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٌ١﴾[المجادلة: ۱]. یعنی: «خداوند، گفتار آن زنی را می‌پذیرد که درباره شوهرش با تو بحث و مجادله می‌کند و به خدا شکایت می‌برد؛ خدا قطعا گفتگوی شما دو نفر را می‌شنود؛ چراکه خدا، شنوا و بیناست». عایشه لمی‌گوید: بزرگوار و بابرکت است خداوند که شنوایی او، صداها را در برگرفته است؛ زنی نزد پیامبر جآمد و از شوهرش شکایت می‌کرد؛ من، درآن هنگام کنار حجره بودم؛ برخی از سخنانش برای من پوشیده بود و متوجه آن نمی‌شدم؛ پس خداوند، این آیه را نازل فرمود: ﴿قَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّتِي تُجَٰدِلُكَ فِي زَوۡجِهَا وَتَشۡتَكِيٓ إِلَى ٱللَّهِ وَٱللَّهُ يَسۡمَعُ تَحَاوُرَكُمَآۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعُۢ بَصِيرٌ١﴾[المجادلة: ۱].
شنیدن خداوند، بر دو نوع است:
یکی اینکه همه صداهای آشکار و پنهان و بلند و آهسته را می‌شنود و کاملا به آن احاطه دارد.
دوم: دعا و خواسته دعاکنندگان و عبادت کنندگان را می‌شنود و دعایشان را می‌پذیرد و به آنها پاداش می‌دهد. چنانچه خداوند متعال، می‌فرماید: ﴿إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ﴾[إبراهیم: ۳٩]. یعنی: «بی گمان پروردگار من، دعا را می‌شنود»؛ (یعنی اجابت می‌کند).. و گفته نمازگزار که می‌گوید: (سمع الله لمن حمده) یعنی: «خداوند، خواسته هر ستایشگری را می‌پذیرد».