شرح اسمای حسنی در پرتو قرآن و سنت

فهرست کتاب

الحميد

الحميد

الله أمی‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ أَنتُمُ ٱلۡفُقَرَآءُ إِلَى ٱللَّهِۖ وَٱللَّهُ هُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ١٥[فاطر: ۱۵]. یعنی: «ای مردم! شما نیازمند الله هستید و الله، بی‌نیاز ستوده است».

ابن قیم /می‌گوید: خداوند، از دو جهت ستوده است: یکی اینکه همه مخلوقات، ستایش او را می‌گویند؛ پس هر ستایش و سپاسی که اهل آسمان‌ها و زمین و پیشینیان و آیندگان آنها، گفته و می‌گویند و هر ستایشی که آنها نگفته‌اند و فقط فرض می‌شود، تنها سزاوار خداست؛ چون خداوند است که آنها را آفریده، روزی داده، نعمت‌های ظاهری و باطنی و دینی و دنیوی را به آنها ارزانی نموده و رنج‌ها و ناگواری‌ها را از آنها دور کرده است. پس هر نعمتی که بندگان دارند، از جانب خداست و تنها اوست که بدی‌ها و بلاها را دور می‌نماید؛ لذا او سزاوار آن است که بندگان، در تمام اوقات ستایش او را بگویند و شکر او را به‌جای آورند.

دوم اینکه: خداوند، با اسمای حسنی و صفات کامل خود ستایش می‌شود؛ او دارای هر صفت کمالی است و او، برای هر صفتی سزاوار کامل‌ترین ستایش می‌باشد. پس او به خاطر ذاتش ستایش می‌گردد و نیز بر اساس صفاتش ستوده می‌شود. همچنین برای کارهایش ستایش می‌گردد؛ چون کارهای او، فضل و احسان و عدل و حکمت است و او، بر آفرینش و قانون و احکام تقدیری و شرعی و جزایی‌ای که وضع نموده، مورد ستایش است و افکار، توانایی برشمردن ستایش او را ندارند و قلم‌ها، از بیان ستایش او ناتوان هستند [۴۸]. [۴۸] الحق الواضح ص ۳۱-۴۰ و شرح القصیده النونیة هراس ۲/٧۵ و توضیح المقاصد و تصحیح القواعد ۲/۲۱۵.