الحليم
خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِيٓ أَنفُسِكُمۡ فَٱحۡذَرُوهُۚ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ﴾[البقرة: ۲۳۵]. یعنی: «و بدانید که خداوند آنچه را در دل دارید، می‌داند؛ پس از (نافرمانی) او خویشتن را برحذر دارید و بدانید که بی‌گمان خداوند، بس آمرزنده و شکیباست».
خداوند، نعمت‌های ظاهری و باطنی را به سوی بندگان سرازیر نموده است؛ با اینکه بندگان، مرتکب گناه می‌شوند و لغزش‌های فراوانی از آنان سر می‌زند، اما خداوند، بردبار است و با گناهکاران طبق عملشان برخورد نمی‌نماید؛ بلکه به آنها مهلت می‌دهد تا توبه نمایند و به سوی او باز گردند [۵۴].
او، دارای بردباری کامل است. بردباری و شکیبایی خداوند ﻷ، کافران و فاسقان و گناهکاران را در برگرفته است؛ زیرا او به آنان مهلت داده و فورا آنها را به عذاب گرفتار نمی‌کند تا بلکه توبه نمایند و اگر می‌خواست به محض ارتکاب گناه، آنان را می‌گرفت و کیفر می‌داد. چون کیفرهای زودهنگام از پیامدهای گناهان می‌باشند. اما خداوند، بردبار است و بردباری خداوند، چنین ایجاب می‌کند که به آنها مهلت دهد [۵۵]. چنانچه می‌فرماید: ﴿وَلَوۡ يُؤَاخِذُ ٱللَّهُ ٱلنَّاسَ بِمَا كَسَبُواْ مَا تَرَكَ عَلَىٰ ظَهۡرِهَا مِن دَآبَّةٖ وَلَٰكِن يُؤَخِّرُهُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗىۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِعِبَادِهِۦ بَصِيرَۢا٤٥﴾[فاطر: ۴۵]. یعنی: «اگر خدا، مردمان را به سبب ستمشان کیفر می‌داد، بر روی زمین هیچ جنبنده‌ای باقی نمی‌گذاشت و لیکن آنان را تا مدت معین مهلت می‌دهد؛ وقتی که مهلت ایشان، سر رسید، (پاداش و مکافات اعمالشان را می‌دهد؛ چراکه) خداوند، به بندگان خود بیناست».
و می‌فرماید: ﴿وَلَوۡ يُؤَاخِذُ ٱللَّهُ ٱلنَّاسَ بِظُلۡمِهِم مَّا تَرَكَ عَلَيۡهَا مِن دَآبَّةٖ وَلَٰكِن يُؤَخِّرُهُمۡ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗىۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ لَا يَسۡتَ‍ٔۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ٦١﴾[النحل: ۶۱]. یعنی: «اگر خدا، مردمان را به سبب ستمشان کیفر می‌داد، بر روی زمین جنبنده‌ای باقی نمی‌گذاشت و لیکن آنان را تا مدت معین مهلت می‌دهد و هنگامی که اجل آنان سر رسید، نه لحظه‌ای (آن را) عقب می‌اندازند و نه پیش».
[۵۴] تفسیر شیخ عبدالرحمن بن ناصر سعدی ۵/۶۳۰. [۵۵] شرح النونیة هراس۲/۸۶.