شرح اسمای حسنی در پرتو قرآن و سنت

الرفيق

این اسم، برگرفته از فرموده پیامبر جاست که می‌فرماید: «إن الله رفيق يحب الرفق ويعطي على الرفق ما لايعطي على العنف وما لا يعطي على ما سواه» [۱۲۸]یعنی: «خداوند، مهربان است و نرمی و مهربانی را دوست می‌دارد و بر اثر نرمی چیزهایی می‌بخشد که بر اثر خشونت نمی‌دهد».

پس خداوند ﻷدر کارهایش آسان‌گیر است. خداوند، همه مخلوقات را به تدریج و کم کم، بر حسب حکمت و آسان‌گیریش آفریده است؛ با اینکه او می‌توانست همه را یکباره در یک لحظه بیافریند. کسی که در آفریده‌ها بیندیشد و در قوانین الهی تدبر نماید که چگونه کم کم و به صورت تدریجی پدید آمده‌اند، تعجب می‌کند. پس هر کس با پیروی از سنت‌ها و قوانین الهی در جهان هستی و با پیروی از رسول خدا جکارها را با نرمی و متانت انجام دهد، می‌توان درباره‌اش گفت که در کارها، حوصله و تأنی نموده است. زیرا نرمی و متانت، رهنمود و راه پیامبر جاست و کارها، با حوله و نرمی، آسان می‌گردند. بویژه کسی که به امر و نهی و راهنمایی مردم می‌پردازد، باید نرمی و مهربانی را پیشه نماید. همچنین اگر کسی، با سخنان زشت مردم، مورد اذیت و آزار قرار بگیرد و او، زبانش را از ناسزاگویی به آنها کنترل کند و از خودش با نرمی و مهربانی دفاع نماید، بدین صورت بهتر می‌تواند اذیت و آزار آنها را دور کند؛ اما اگر در مقابل اذیت و ناسزاگویی آنها، او نیز به ناسزاگویی و انجام واکنش در برابر کارهای آنان بپردازد، کم‌تر موفق می‌شود.

البته در صورتی که نرمی و مهربانی در پیش بگیرد، به راحتی، آرامش، بردباری و خردمندی دست می‌یابد [۱۲٩].

الله أ، به فریاد بندگانش می‌رسد و باران را سرازیر می‌کند، آنگاه که از او کمک بخواهند و طلب باران کنند. از انس بن مالک سروایت است که مردی روز جمعه وارد مسجد شد.. پیامبر جدر حال ایراد خطبه بود. آن مرد گفت:‌ای پیامبر خدا! مال‌ها هلاک شدند و راه‌ها، قطع شدند؛ از خداوند بخواه و دعا کن که به ما باران بدهد. پیامبر جدستانش را بلند کرد و گفت: «بارخدایا! به ما باران بده. بارخدایا! به ما باران بده؛ بارخدایا! به ما باران بده» [۱۳۰].

پس خداوند، در سختی‌ها به فریاد بندگانش می‌رسد و او، تمام مخلوقات را هنگامی که به سختی و گرفتاری دچار می‌شوند، یاری می‌نماید؛ گرسنگان را غذا و برهنگان را لباس می‌دهد؛ افراد گرفتار را رهایی می‌بخشد و هنگام ضرورت و نیاز، باران را بر آنها فرو می‌فرستد؛ دعای کسی را که هنگام سختی و درماندگی، او را فرا می‌خواند، اجابت می‌کند؛ پس هر کس، از او کمک بجوید، به فریادش می‌رسد. در کتاب و سنت موارد زیادی ذکر شده که خداوند، سختی‌ها را دور نموده و مشکلات را برای بندگان آسان کرده است [۱۳۱].

[۱۲۸] مسلم ۴/۲۰۰۴. [۱۲٩] الحق الواضح المبین ص ۶۳. [۱۳۰] الحق الواضح المبین ص ۶٧. [۱۳۱] الحق الواضح المبین ص ۶٧.