اسما و صفات الهی

مطلب سوم: علم به اسماء و صفات خدا، بهترين علوم است

انسان‌ها در طول تاریخ شیفه‌ی علم و معرفت بوده‌‌اند؛ لذا شما می‌بینید که چگونه در ویرانه‌ها و حفره‌ها به تحقیق و بررسی می‌پردازند تا از اخبار انسانهای گذشته باخبر شوند؛ و چگونه راجع به افرادی که از مسائل غیبی سخن به میان آورده‌اند، مطالعه می‌نمایند تا از وقایع آتی اطلاع پیدا کنند و چگونه تلسکوپ‌ها را برای ستاره‌شناسی اختراع می‌کنند و حتی سفینه‌های فضایی را با افراد و دستگاههای متنوعی به فضا می‌فرستند تا امور پوشیده و پنهان هستی را کشف نمایند.

همچنین انسان به زمین‌شناسی روی آورد؛ کوه‌ها، بیابانها، لایه‌ها و طبقات مختلف زمین را مورد بررسی قرار داد و به اعماق دریاها فرو رفت تا اسرار و موجودات آن را کشف نماید. و در مورد انسان، گیاهان و حیوانات به جستجو پرداخت و در این راستا تألیفات فراوانی از خود بجا گذاشت و علم تاریخ، جغرافیا، ستاره‌شناسی، شیمی، فیزیک، پزشکی، گیاه شناسی و سایر رشته‌ها را تدوین نمود.

و از آنجایی که ارزش هر علمی بستگی به ارزش آن چیزی دارد که در مورد آن بحث می‌نماید، باید دانست که علومی که پروردگارمان را به ما معرفی می‌نمایند، بهترین علوم هستند و دانشمندان علم خداشناسی بهتر و بالاتر از کرم شناسان، ماهی شناسان، زمین شناسان، حیوان شناسان، ستاره شناسان و انسان شناسان هستند.

ابن العربی می‌گوید: «جایگاه علم وابسته به جایگاه معلوم است؛ و از آنجایی که خداوند بزرگ‌ترین معلومات است، پس علم به اسماء و صفات بزرگ‌ترین علوم می‌باشد» [۶].

اسلام پیروانش را به شناخت و تفکر در هستی و تحقیق راجع به اسرار نهفته‌ی آن تشویق می‌نماید و آنانی را که علمشان را در محدوده‌ی حیات خلاصه می‌کنند و به خالق حیات و هدفی که خداوند به خاطر آن زندگی و زندگان را آفریده است، نپردازند مورد مذمت قرار می‌دهد:

﴿يَعۡلَمُونَ ظَٰهِرٗا مِّنَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُمۡ عَنِ ٱلۡأٓخِرَةِ هُمۡ غَٰفِلُونَ ٧﴾[الروم: ۷].

‏ «آنها تنها شکل ظاهری زندگی دنیا را می‌دانند و ایشان از آخرت کاملاً بی‌خبرند». ‏

همچنین از آنجایی که علوم دینی بهترین و با ارزش‌ترین علوم هستند، پس علمی که خدا را به ما بشناساند از سایر علوم دینی ارزش بیشتری دارد؛ به همین سبب هم نصوصی که خدا و اسماء و صفاتش را معرفی می‌نمایند، بهترین نصوص قرآنی‌اند؛ چنانکه در حدیث صحیح وارد شده است که آیۀ‌الکرسى بهترین آیه در قرآن کریم، و سوره‌ی اخلاص معادل یک سوم قرآن کریم می‌باشد.

بسیار واضح است که عظمت و ارزش این آیات تنها به خاطر آن است که از ذات یکتا و بی همتای خداوند صحبت می‌نمایند.

[۶] احکام‌القرآن (۲ /۹۹۳) ابن العربی.