اسما و صفات الهی

فهرست کتاب

مطلب دوم: درخواست تشبيه به صفات خداوند متعال

مطلب دوم: درخواست تشبيه به صفات خداوند متعال

برخی از پژوهشگران معتقدند که از جمله فواید شناخت صفات خداوند، تشبیه یا تخلق به اخلاق خداوند است. ما باید بدانیم که این عبارت از این مقوله‌ی فیلسوفان گرفته شده است که می‌گویند: فلسفه تشبه به خداوند به اندازه‌ی توان است.

همینجا باید بگویم که این طرز تفکر به دلایل زیر نمی‌تواند درست باشد:

اول: جایز نیست که ما عبارت «اخلاق الله» را بر صفات الله اطلاق نماییم؛ چرا که اخلاق از آن انسان است؛ اما آنچه که مربوط به خداوند است، همان صفات است.

دوم: فیلسوفان تناقض گویی می‌کنند؛ از یک طرف، روش فکری آنها صفات خداوند را نفی می‌کند و از طرفی دیگر، انسان را به تشبه به اخلاق خداوند فرا می‌خوانند!!.

سوم: اگر فرض نماییم که گویندگان مقوله‌ی فوق، صفات خداوند متعال را قبول داشته باشند، باز هم نصوص دینی ما را از اطلاق برخی از صفات بر انسانها منع نموده‌اند؛ چنانکه خداوند ما را از اتصاف به صفت کبر و عظمت نهی فرموده است؛ چرا که تنها خداوند است که متکبر و عظیم می‌باشد.

صحیح این است که بگوییم: لازم است ما خود را با اخلاقی آراسته نماییم که خداوند ما را بدان دستور داده، و از اخلاقی که ما را از آن منع نموده، دوری جوییم؛ خداوند به ما دستور داده است تا خود را به صفت رحمت، صداقت و علم که خداوند نیز متصف به این صفات است، بیاراییم. از طرفی دیگر، ما را از متصف شدن به تکبر و عظمت که از صفات خودش هستند، منع نموده است. همچنین ما را از متصف شدن به صفاتی مانند دروغ، غیبت و سخن‌چینی که خودش هم متصف به آنها نیست، منع نموده است.