[رافضه میگویند: علی خلافت را به حسن واگذار کرد، و حسن این عهد را به معاویه تسلیم نمود]
و آنگاه علی کشته شد. رافضه میگویند: پس او عهد خلافت را به حسن واگذار کرد، و حسن این عهد را به معاویه تسلیم نمود. و به حسن گفتند: «ای روسیاهکننده مؤمنان». و جماعتی از شیعیان او را فاسق، و جماعتی دیگر از آنان او را کافر خواندند [۲۵۷].
[۲۵۷] از مستلزمات ایمان شیعه – بلکه باید گفت اولین اصل آن – این است که آنان به عصمت حسن، پدرش، برادرش، و نه نفر از نسل برادرش ایمان داشته باشند.و نیز از واجبات عصمت آنان – که در رأس آنها حسن پس از برادرش قرار دارد – این است که آنان اشتباه نمیکنند، و هر چه از آنان سر بزند حق بوده و این حق چون و چرائی هم ندارد. و از مهمترین اعمالی که حسن بن علی انجام میدهد، بیعتش با امیرالمؤمنین معاویه است، که شیعیان او میبایست بهمراه او در این بیعت سهم داشته، و ایمان بیاورند که این بیعت حق میباشد، چون این بیعت عمل یک فرد معصوم است. اما اگر کسی به حالت و موضع آنان بنگرد، در خواهد یافت که آنان به این بیعت کافر بوده، و با امام خویش مخالف میباشند. و این امر دو حالت را در بردارد: حالت اول این است که آنان نسبت به ادعای عصمت برای ائمه دوازدهگانه خود دروغ میگویند که در نتیجه این حالت، مذهبشان را از رأس فرو خواهد ریخت.چون عصمت امامان دوازدهگانه اساس مذهب آنان بوده و بجز آن اساس دیگری ندارد. و حالت دوم این است که آنان به عصمت حسن اعتقاد داشته باشند، و گواهی دهند که بیعت حسن با معاویه، عملی است که از معصوم سر زده است اما خود را با مخالفت با حسن، از دین خارج رانده، و نسلهای آینده خویش را نیز به این خروج از دین توصیه میکنند، تا این پافشاری بر مخالفت با امام معصوم، صورتی زشت از اصرار، کبر و کفر بگیرد. و ما نمیدانیم که کدامیک از این دو حالت را که سومی نیز ندارد، آنان در دل میپرورانند تا آنان را به وادی هلاکت رهنمون سازد. پس کسانی از آنان که گفتند: «حسن روسیاهکننده مؤمنین است»، در حقیقت اظهار نمودند که حسن به همراه گناه و طاغوتی که به همراه دارد، روی مؤمنان را سیاه نموده است. و اما در مقابل، مؤمنانی که اعتقاد به حقانیت نبوت جد حسن را دارند، میدانند که صلح حسن با معاویه و بیعت با او در حقیقت معجزهای است که نبی جدر زمان حیاتش از آن خبر داده و فرموده بود که نوهاش یعنی حسن سید جوانان اهل بهشت میباشد که خداوند به وسیله او بین دو جمع عظیم از مسلمانان را اصلاح خواهد نمود، و در مورد آن در جای خودش صحبت خواهیم کرد. پس باید دانست که همه کسانی که به این خبر رسول خدا جو نیز صلح حسن با معاویه بشارت میدهند، حسن را «روسیاهکننده مؤمنان» میدانند. (خ)