ب: مالک بن أنس/گفته است:
۱- إنما أنا بشر أخطیء وأصيب فانظروا في رأيی، فكل ما وافق الكتاب والسنة فخذوه وكل ما لم يوافق الكتاب والسنة فاتركوه» [۲۷]. «همانا من انسانم، مرتکب خطا میشوم و درست هم میگویم، در رأی و نظرم بنگرید؛ اگر با کتاب و سنت موافق بود آن را بپذیرید وگرنه، ترکش کنید».
۲- «ليس أحد بعد النبيصإلا ويؤخذ من قوله ويترك إلا النبيص» [۲۸]. «غیر از پیامبر سخنان همۀ افراد دیگر قابل پذیرش و یا رد است، اما قول پیامبر همهاش باید پذیرفته شود».
۳- ابن وهب میگوید: شنیدم که امام مالک در مورد پاک کردن بین انگشتان پا به هنگام وضو سؤال شد، جواب داد که: بر مردم واجب نیست و اضافه نمود که این کار را من ترک میکنم تا مردم سبکبار باشند. من به وی گفتم: در این باره حدیثی داریم. پرسید آن چیست؟ گفتم: لیث بن سعد و ابن لهیعه و عمرو بن حارث از یزیدبن عمرو معافری و او هم از ابوعبدالرحمن حبلی از طریق مستورد بن شداد قرشی روایت کرده که گفت: «رسول خدا را دیدم که با انگشت کوچک خود میان انگشتان پایش را پاک میکرد». آنگاه مالک گفت: این حدیث، حسن است، لیکن تا به حال نشنیده بودم. پس از این ماجرا شنیدم که هرگاه از وی در این باب سؤال میشد، به پاک کردن میان انگشتان پا امر میکرد [۲۹].
[۲۷] ابن عبدالبر در«الجامع» (۲/۳۲) روایت کرده است. ابن حزم نیز در «اصول الأحکام» (۶/ ۱۴۹) آن را از وی روایت نموده و فلانی نیز (ص ۷۲). [۲۸] انتساب این سخن به مالک نزد متأخران مشهور است و ابن عبدالهادی در ارشاد السالک» (۲۲۷/۱) آن را از وی صحیح دانسته و ابن عبدالبر در «الجامع» (۲/ ۹۱) و ابن حزم در «اصول الأحکام» (۶/ ۱۴۵ و ۱۷۹) از قول حکم بن عتیبه و مجاهد آن را روایت کرده و تقی الدین سبکی در «الفتاوی» (۱/۱۴۸) از زبان ابن عباس نقل کرده و از خوبی و زیباییاش دچار شگفتی شده است. سپس گفته است: مجاهد این سخن را از ابن عباس گرفته و مالک هم از ایشان گرفته و این سخن از طریق وی مشهور شده. عقیده نگارنده این است که امام احمد بعداً آن را از ایشان اخذ کرده. ابو داود در کتاب «مسائل الإمام احمد» (ص ۲۷۶) گوید: از احمد شنیدم که میگفت: لیس أحد إلا ویؤخذ من رأیه ویترك ما خلا النبيص(جز پیامبر سخنان همه انسانهای دیگر قابل اخذ یا رد است). [۲۹] مقدمۀ «الجرح والتعدیل» اثر ابن ابی حاتم (ص ۳۱ و ۳۲) که بیهقی آن را به طور کامل در «السنن» (۱/۸۱) روایت کرده.