نماز پیامبر صلی الله علیه وسلم

فهرست کتاب

قرائت در نماز سنت صبح

قرائت در نماز سنت صبح

اما قرائت وی در دو رکعت نماز مستحب صبح بسیار کوتاه بود [۲۵۹]. عایشه حتی در مورد خواندن سورۀ حمد هم تردید داشت [۲۶۰]. گاهی بعد از سورۀ فاتحه در رکعت اول آیۀ ۱۳۶ سورۀ بقره ﴿قُولُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنْزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَالْأَسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ١٣٦[البقرة: ۱۳۶]. «بگویید: به خدا و آنچه که به ما فرو فرستاده شده و آنچه که به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان یعقوب فرو فرستاده شده و آنچه که به موسى و عیسى داده شده و [نیز] آنچه که به [دیگر] پیامبران از سوى پروردگارشان داده شده است، ایمان آورده‏ایم. بین هیچ کس از آنان تفاوتى نمى‏گذاریم. و فرمانبردار او (خداوند) هستیم» را می‌خواند و در رکعت دیگر آیه: ﴿قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلَا يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ٦٤[آل عمران: ۶۴]. «بگو: اى اهل کتاب به سوى سخنى آیید که برابر بین ما و شماست: که جز خدا را بندگى نکنیم و چیزى را با او شریک نیاوریم و برخى از ما برخى دیگر را به جاى خداوند پروردگار برنگیرد. اگر روى برتافتند، بگویید: به آنکه ما مسلمانیم گواه باشید» را می‌خواند [۲۶۱]. گاهی هم به جای آن آیه ۵۲ سورۀ آل عمران ﴿فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسَى مِنْهُمُ الْكُفْرَ قَالَ مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَاشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ٥٢«آن گاه که عیسى از آنان احساس کفر کرد، گفت: یاران من [در راه دعوت‏] به سوى خدا چه کسانى هستند؟ حواریان گفتند: ما یاوران [دین‏] خدا هستیم. به خدا ایمان آورده‏ایم و گواه باش به آنکه ما فرمانبرداریم» را می‌خواند [۲۶۲]. و گاهی ﴿قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ١را در رکعت اول و ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ١را در رکعت دوم می‌خواند [۲۶۳]. و می‌فرمود: این دو سوره چه خوب‌اند [۲۶۴]. حضرت رسول وقتی دید که مردی همین کار را می‌کند یعنی سورۀ کافرون را در رکعت اول می‌خواند فرمود: «هذا عَبْدٌ آمَنَ بِرَبِّهِ»«این بنده‌ای است که به پروردگارش ایمان آورده» و وقتی که دید در رکعت دوم سورۀ توحید را می‌خواند فرمود: «هَذَا عَبْدٌ عَرفَ رَبَّهُ» [۲۶۵]«این بنده‌ای است که پروردگارش را شناخته است».

پیامبر در دو رکعت اول، فاتحه و سوره را می‌خواند و در رکعت اول، سوره را طولانی‌تر از رکعت دوم می‌کرد [۲۶۶]. گاهی رکعت نخست را به قدری طول می‌داد که نماز ظهر برپا می‌شد و شخص به بقیع می‌رفت، رفع حاجت می‌کرد و سپس به خانه‌اش می‌رفت و وضو می‌گرفت، آنگاه به مسجد برمی‌گشت، رسول خدا را هنوز در همان رکعت اول می‌دید [۲۶۷]، مردم گمان می‌کردند که حضرت با این کار می‌خواهد مردم خود را به رکعت اول برسانند [۲۶۸]. در هر رکعت به همراه فاتحه در حدود سی آیه (مثلا به اندازۀ سورۀ سجده) می‌خواند [۲۶۹]. گاهی سوره‌هایی چون: ﴿وَالسَّمَاءِ وَالطَّارِقِ١و ﴿وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ١و ﴿وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى١را می‌خواند [۲۷۰]. گاهی هم ﴿إِذَا السَّمَاءُ انْشَقَّتْ١و سوره‌هایی اینچنین را می‌خواند [۲۷۱]. اصحاب به قرائت وی در نمازظهر و عصر از روی تکان خوردن محاسنش پی می‌بردند [۲۷۲].

[۲۵۹] احمد با سند صحیح. [۲۶۰] بخاری و مسلم. [۲۶۱] مسلم و ابن خزیمه و حاکم. [۲۶۲] مسلم و ابوداود. [۲۶۳] مسلم و ابوداود. [۲۶۴] ابن ماجه و ابن خزیمه. [۲۶۵] طحاوی نقل کرده، ابن حبان نیز در صحیحش و ابن بشران، همچنین «حافظ» در «الأحادیث العالیات» (شماره ۱۶) آن را حدیث حسن برشمرده است. [۲۶۶] بخاری و مسلم. [۲۶۷] مسلم و بخاری در «جزء القراءة». [۲۶۸] أبوداود آن را نقل کرده، ترمذی نیز آن را آورده و صحیحش دانسته. همچنین ابن خزیمه (۱/۶۷/۲). [۲۶۹] احمد و مسلم. [۲۷۰] أبوداود آن را نقل کرده، ترمذی نیز آن را آورده و صحیحش دانسته. همچنین ابن خزیمه(۱/۶۷/۲). [۲۷۱] ابن خزیمه در «صحیحش» (۱/۶۷/۲). [۲۷۲] بخاری و ابوداود.