تکبیر
پیامبر نماز را با گفتن «الله أکبر» آغاز میکرد [۱۲۵]. و به کسی که نمازش را درست نمیگزارد چنانکه گذشت سفارش آن را کرد و فرمود: «إِنَّهُ لا تَتِمُّ صَلاةٌ لأَحَدٍ مِنَ النَّاسِ حَتَّى يَتَوَضَّأَ فَيَضَعَ الْوُضُوءَ مَوَاضِعَهُ، ثُمَّ يَقُولُ: اللَّهُ أَكْبَرُ» [۱۲۶]. «نماز هیچ کس کامل نیست مگر آنکه وضو درست بگیرد؛ آن گاه الله اکبر (تکبیرة الإحرام) بگوید». و میفرمود: «مِفْتَاحُ الصَّلاةِ الطُّهُورُ، وَتَحْرِيمُهَا [۱۲۷]التَّكْبِيرُ، وَتَحْلِيلُهَا التَّسْلِيمُ» [۱۲۸]. «کلید نماز طهارت است و تحریم آن، اللهاکبر و تحلیل آن تسلیم یا سلام دادن است». حضرت صدایش را به هنگام تکبیر بلند میکرد تا کسانی که پشتسرش قرار داشتند آن را بشنوند [۱۲۹]. هنگامی که مریض میشد ابوبکر صدایش را بلند میکرد تا تکبیر پیامبر را به گوش مردم برساند [۱۳۰]. و میگفت: «إذا قالَ الإمامُ: اللهُ أكبَر، فَقُولُوا: اللهُ أَكبَر» [۱۳۱]. «وقتی که امام الله اکبر گفت شما هم الله اکبر بگویید».
[۱۲۵] مسلم و ابن ماجه آن را روایت نمودهاند. همچنین از مفاد حدیث برمیآید که حضرت، نمازش را آنگونه که مرسوم است با گفتن «نویتُ أن أصلی...» آغاز نمیکرد. همه اتفاق نظر دارند که این از بدعتهاست تنها اختلافی که هست این است که آیا بدعت حسنه است یا سیئه. نظر ما این است که هر بدعتی در عبادت ضلالت است، طبق فرمایش رسول (وکل بدعة ضلالة وکل ضلالة فی النار) که مجال تفصیل آن را دراینجا نداریم. [۱۲۶] طبرانی با اسناد صحیحی آن را آورده است. [۱۲۷] تحریم یعنی حرام کردن هر کاری که در نماز جایز نیست و تحلیل یعنی حلال کردن کارهایی که خارج از نماز رواست و مراد از تحریم و تحلیل، حرام شدهها و حلالشدهها هستند. این حدیث دلالت دارد بر اینکه باب نماز مسدود است و بنده جز با طهارت قادر به گشودن آن نیست؛ همچنین دلالت میکند بر اینکه ورود در حرمت آن جز با الله اکبر جایز نیست و خروج از آن جز با سلام دادن نیست. دیدگاه جمهور همین است. [۱۲۸] ابوداود و ترمذی آن را روایت نموده. حاکم نیز آن را صحیح دانسته و ذهبی با وی موافق است و در «الإرواء» تخریج شده است (شماره ۳۰۱). [۱۲۹] احمد روایت کرده، حاکم صحیحش دانسته و ذهبی موافق اوست. [۱۳۰] مسلم و نسائی. [۱۳۱] احمد و بیهقی با سند صحیحی آن را آوردهاند.