نماز پیامبر صلی الله علیه وسلم

خواندن قنوت [۵۴۸]در نمازهای پنجگانه به هنگام نزول مصیبت

چنانچه پیامبر می‌خواست کسی را نفرین یا برای کسی طلب خیر و رحمت کند در رکعت آخر پس از رکوع و گفتن: «سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ اَلَّلهُمَّ رَبَّنَا لَك الْحَمْدُ»، قنوت می‌خواند [۵۴۹]، دعای قنوت را با صدای بلند می‌خواند [۵۵۰]، و دست‌ها را برمی‌افراشت [۵۵۱]. کسی که پشت سرش بود آمین می‌گفت [۵۵۲]. هر گاه برای کسی طلب خیر و رحمت می‌کرد یا کسی را نفرین می‌نمود، قنوت می‌خواند [۵۵۳]. در هر یک از نمازهای پنجگانه قنوت می‌خواند [۵۵۴]. چه بسا می‌گفت: «اللَّهُمَّ أَنْجِ الْوَلِيدَ بْنَ الْوَلِيدِ وَسَلَمَةَ بْنَ هِشَامٍ وَعَيَّاشَ بْنَ أَبِى رَبِيعَةَ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ، اللَّهُمَّ اشْدُدْ وَطْأَتَكَ عَلَى مُضَرَ، وَاجْعَلْهَا عَلَيْهِمْ سِنِينَ كَسِنِى يُوسُفَ، اللَّهُمَّ الْعَنْ لِحْيَانَ وَرِعْلاً وَذَكْوَانَ، وَعُصَيَّةَ عَصَتِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ» [۵۵۵]. «خداوندا! ولید بن ولید و سلمه بن هشام و عیاش بن ابی ربیعه را نجات بده و بر قبیلۀ مضر خشم‌گیر. آنان را به قحطی مبتلا کن مانند زمان یوسف. خدایا! قبایل لحیان، رعل، ذکوان و عصیه را که خدا و رسولش را نافرمانی کرده‌اند نفرین کن». پس از فراغت از قنوت، الله‌اکبر می‌گفت و به سجده می‌رفت [۵۵۶].

[۵۴۸] قنوت در اینجا به معنی دعا کردن در نماز در قسمت خاصی از قیام است. [۵۴۹] بخاری و احمد. [۵۵۰] همان. [۵۵۱] احمد و طبرانی با سند صحیح آورده‌اند. به طوری که در «المسائل» مروزی (ص ۶۳) آمده است. اما مسح صورت با دو دست بدعت است و هر آنچه در این باره روایت شده کلاً ضعیف است. این مطلب را در «ضعیف أبی داود» (۲۶۲) و «الأحادیث الضعیفة» تحقیق کرده‌ام. بدین جهت است که عزبن عبدالسلام در یکی از فتاوایش گفته است: این کار را جز جاهلان انجام نمی‌دهند. [۵۵۲] ابوداود و سراج روایت کرده‌اند. حاکم صحیحش دانسته و ذهبی و دیگران موافقند. [۵۵۳] ابوداود، سراج و دارقطنی با دو سند حسن آورده‌اند. [۵۵۴] ابن خزیمه در «صحیحش» (۱/۷۸/۲) و خطیب در «کتاب القنوت» با سند صحیح آورده‌اند. [۵۵۵] بخاری و احمد آورده‌اند. قسمت زاید را مسلم آورده است. [۵۵۶] نسائی، احمد، سراج (۱۰۹/۱) و ابویعلی در «مسند» با سند جید آورده‌اند.