سوانح ایام - زندگینامه علامه ابوالفضل ابن الرضا برقعی رحمه الله

فهرست کتاب

اصول دین

اصول دین

خواننده‌ی محترم بداند که اینجانب در باره اصول دین و تعداد آن، از علمای بسیاری سؤال کردم و همه آنها از جمله آقای شریعتمداری از دادن جواب کافی و وافی که تماما مستند به آیات قرآن کریم باشد، طفره رفته‌اند؛ زیرا به خوبی می‌دانستند که اگر برای تعیین و تبیین اصول دین به قرآن مجید رجوع کنند، گر چه می‌توان برای توحید و معاد و نبوت، آیات بسیاری را ذکر کرد، اما در مورد بقیه اصول به مشکلاتی دچار می‌شوند. به همین سبب کلا در این بحث به سراغ قرآن نمی‌روند تا با درد سرهای بعدی مواجه نشوند؛ زیرا در غیر این صورت، پس از ذکر آیاتی که دلالت بر اصل توحید و معاد و نبوت دارند، اگر بخواهند آیاتی را که نافی ظلم از خداوند سبحان اند به عنوان مستند خویش در اصل عدل ذکر کنند، ناگزیر باید به این سؤال جواب گویند که آیات بسیاری نیز جهل و غفلت و ضعف و .... را از پروردگار متعال نفی می‌کنند، چرا علم و احاطه و قدرت الهی را جزء اصول دین قرار نداده‌اید؟ ناچار می‌شوند بگوید چون در معنای عدل با اشاعره موافق نبودیم، برای تمایز از‌‌آنان، عدل را در ردیف اصول آوردیم، در نتیجه پای مناظرات و منازعات عدلیه و اشاعره به میان می‌آید و آشکار می‌شود که این امر به صدر اسلام و مسلمین اولین، یعنی پیش از اینکه اختلافات کلامی‌در میان مسلمین به وجود آید، ارتباطی ندارد. حال آنکه اصول دین باید از صدر اسلام تا امروز یکسان باشد و خود شارع آن را بیان فرموده باشد، نه آنکه اصول دین در قرون بعدی غیر از اصول دین در قرن اول باشد!!

علاوه براین، آیات بسیاری ایمان به کتب آسمانی وملائکه را نیز لازم شمرده‌اند در حالی که اینها در اصول دین مذکور نیست.

مهم‌تر آنکه در مورد اصل امامت کار بسیار مشکل‌تر است؛ زیرا اصولا در قرآن کریم اثری واضح از این اصل نیست و طبعا باید جوابگوی این سؤال باشند که چرا برخلاف اصول دیگر، در مورد این اصل از اصول دین- که لا أقل به نظر شما اهمیت بسیار دارد و دین بدون آن کامل نخواهد بود- آیه ای نداریم و یا لا اقل آیۀ واضحی که محتاج روایت و تفصیلات پیچ در پیچ کتب کلامی‌نباشد، نداریم و چرا قرآن صریحاً همچون توحید و معاد و نبوت و ایمان به ملائکه و کتب آسمانی، اصل امامت ائمۀ پس از پیامبرصرا لا اقل به صورت کلی و به همان وضوح اصول دیگر بیان نفرموده است؟!

به همین سبب علما از همان ابتدا و بدون آنکه اسمی‌از قرآن به میان آید می‌گویند: «علمای ما پس از بررسی و با ادلۀ عقلی و براهین علمی‌اثبات کرده‌اند که اصول دین پنج تاست».

برای رفع این مشکل و آشنا ساختن مردم با اصول دینشان جزوه‌ای در بیست صفحه موسوم به (اصول دین از نظر قرآن) تألیف کردم که به صورت محدودی در میان دوستان پخش گردید. درآنجا اصول دین را تماماً با استناد به آیات قرآنی بیان کرده‌ام.