نظر آیت الله خویی در بارۀ شهداء

البته به یاد دارم شخصی موسوم به آقای محمد حسن مزرجی از آیت الله سید ابوالقاسم خویی سؤالی کرده بود که پرسش وی و جواب آقای خویی را برای اینجانب نیز فرستادند و نظر مرا جویا شدند. نگارنده رأی ایشان را با ذکر دلیل نقض کردم، اما نمی‌دانم آیا مطالب این نامه به اطلاع ایشان رسیده است یا نه و اگر رسیده آیا موجب رنجش و کدورت ایشان و همفکرانشان و سبب بی اعتنایی آنان به این جانب شده است یا خیر. نامۀ مذکور چنین است:

پیشگاه مبارک حضرت آیت الله العظمی‌جناب علامه برقعی أدام الله ظله

سؤالی از طرف آقای محمد حسن مزرجی از آقای خویی شده است بدین مضمون: با اینکه قرآن کریم می‌فرماید: (ای پیغمبر تو می‌میری و ایشان هم می‌میرند و تو نمی‌توانی به مرده ای که در قبر است سخنی بشنوانی) چطور می‌شود که ما نزد ضریح مطهر ائمه عرض ارادت کرده و طلب حاجت کنیم؟ آقای خویی محبت فرموده و جوابی به شرح ذیل مرقوم داشته اند، استدعا می‌شود پس از قرائت نظریۀ ایشان نظر خودتان را مرقوم فرمایید. ضمنا به سؤال ارادتمند هم پاسخ بفرمایید – سؤال این است که اگر ائمه علیهم السلام زنده هستند پس آن کسانی که در این ضریح ها مدفونند چه کسانند؟

پاسخ آقای خویی به آقای محمد حسن مزرجی = بسم الله الرحمن الرحیم «وَلاَ تَقُولُوا لِمَن يُقْتَلْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِن لاَ تَشْعُرُونَ» (بقره/۱۵۴) و: «وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللّهِ أَمْوَاتاً بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ» (آل عمران/ ۱۶۹) به مفاد این دوآیۀ شریفه، مردگان یکسان نیستند و اولیا البته کاملا مانند زندگان در این دنیا نزد خداوند متنعم اند و بشارت می‌دهند به آنهایی که در این دنیایند و مقتضای اخبار معتبره هم بیشتر از این است که از آیات مبارکه استفاده می‌شود مراجعه به اخبار مربوطه به این موضوع شود واضح و مبین خواهد گردید.

امضاء الخویی اقل السادات سید اسلام نبوی

بسمه تعالی

این جواب ازآقای خویی بعید است زیرا اولا ایشان ضد و نقیض نوشته اند، یک جا تصدیق کرده که ایشان مردگانند و فرموده به مفاد این دو آیه مردگان یکسان نیستند یعنی مردگانند ولی یکسان نیستند و بعد فرموده کاملا مانند زندگان در این دنیا نزد خدا متنعم‌اند! باید گفت اگر مردگانند پس کاملا مانند زندگان نیستند. چون درسورۀ فاطرآیۀ۲۲ فرموده: «وَمَا يَسْتَوِي الْأَحْيَاءُ وَلاَ الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَن يَشَاءُ وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِي الْقُبُورِ» سخن آقای خویی ضد این آیه می‌باشد. و اگر کاملا مانند زندگانند، زندگان قبر ندارند ولی ایشان قبر دارند! باید گفت در این قبور امامان چه کسانی مدفون شده؟.

ثانیاً نوشته در این دنیا متنعم اند، در حالی که «نزد خدا» در قرآن بیان شده که نعمت باقی است نه دنیای فانی، چنانکه در سوره نحل آیه ۹۶ فرموده: «مَا عِندَكُمۡ يَنفَدُ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ بَاقٖۗ» پس همه جا مقصود نیست زیرا در سوره انعام آیه ۱۲۷ فرموده: «لَهُمۡ دَارُ ٱلسَّلَٰمِ عِندَ رَبِّهِمۡ» که «عند ربهم» دارالسلام است که خدا شهدا را دعوت کرده به دارالسلام و فرموده: «وَٱللَّهُ يَدۡعُوٓاْ إِلَىٰ دَارِ ٱلسَّلَٰمِ» و همان آیه که آقای خویی آورده: «أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ» در ذیل آن فرموده «عِندَ رَبِّهِمۡ» بهشت است، زیرا فرموده: «فَرِحِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَيَسۡتَبۡشِرُونَ بِٱلَّذِينَ لَمۡ يَلۡحَقُواْ بِهِم مِّنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ ١٧٠ ۞يَسۡتَبۡشِرُونَ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ١٧١» یعنی شهدا خوشند به آنچه خدا در مقابل شهادت به ایشان داده از فضل خود (در مقابل شهادت دنیا را به ایشان نداده زیرا دنیا را قبل از شهادت داشتند) و بشارت می‌دهند به آنانکه خلف ایشانند و ملحق به ایشان نشده اند. پس ایشان از بازماندگان جدایند و در دنیا نیستند و دیگر اینکه فرموده: «أَلَّا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ» معلوم می‌شود دنیا نیست؛ زیرا دنیا پر از بلا و خوف و حزن است و دیگر اینکه فرموده: «لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ» که بهشت را به عنوان اجر به ایشان داده نه دنیا را، آقای خویی یا از تمام آیه خبر نداشته و یا طبق میل عوام نوشته و یا اشتباه کرده و معصوم نیستند.

ثالثاً آیه شهدا راجع به شهدای بئر معونه و بدر و سایر شهدای تمام جهان است و منحصر به ۱۲ امام نیست، بنابه قول ایشان باید میلیونها نفر شهید در همه خانه ها و در محافل مردم باشند مانند زندگان و چنین سخنی را هیچ عاقلی نمی‌گوید و اخباری که آقای خویی اشاره کرده اکثرا ضد قرآن و مطرود است، به مسایل زیارات احکام القرآن مراجعه کنید تا روشن شوید. والسلام علی من اتبع الهدی و نعوذ بالله من مضلات الخرافات.

الأحقر السید ابوالفضل علامه برقعی