تشیع و معتقدات آن

یاران رسول الله جدر قرآن مجید

خداوند متعال در سوره توبه فرموده است:

﴿وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلۡأَوَّلُونَ مِنَ ٱلۡمُهَٰجِرِينَ وَٱلۡأَنصَارِ وَٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُم بِإِحۡسَٰنٖ رَّضِيَ ٱللَّهُ عَنۡهُمۡ وَرَضُواْ عَنۡهُ وَأَعَدَّ لَهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي تَحۡتَهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ ١٠٠﴾[التوبة: ۱۰۰].

«خداوند از پیشگامان مهاجرین و انصار و آنانیکه به آن‌ها اقتدا کردند، راضی و خشنود گشت. و آنان نیز از فضل و پاداش الهی راضی و خرسند گشتند. خداوند برای آن‌ها باغ‌ها و بوستان‌هایی مهیا ساخته که از زیر درختان آن رودها جاری است. آن‌ها در این باغ‌ها و بوستان‌ها جاودان هستند. براستی که این سرنوشت پیروزی و سعادت بزرگی است».

خالق آسمان‌ها و زمین همچنین فرموده است:

﴿مُّحَمَّدٞ رَّسُولُ ٱللَّهِۚ وَٱلَّذِينَ مَعَهُۥٓ أَشِدَّآءُ عَلَى ٱلۡكُفَّارِ رُحَمَآءُ بَيۡنَهُمۡۖ تَرَىٰهُمۡ رُكَّعٗا سُجَّدٗا يَبۡتَغُونَ فَضۡلٗا مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضۡوَٰنٗاۖ سِيمَاهُمۡ فِي وُجُوهِهِم مِّنۡ أَثَرِ ٱلسُّجُودِۚ﴾[الفتح: ۲۹].

«محمد فرستاده خداوند است. و یاران او در مقابل کافران بسیار پر صلابت و استوارند. و با یکدیگر مهربان و رحیم هستند. آنان را همواره در رکوع و سجود (نماز خواندن) بینی که فضل و خشنودی الهی را طالبند. نشانه آن‌ها در صورت و پیشانی شان است که سجده‌های بسیار آن را از خود بر جا گذاشته است».

خداوند متعال در سوره فتح آیه ۱۸ مى‌فرماید:

﴿۞لَّقَدۡ رَضِيَ ٱللَّهُ عَنِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ يُبَايِعُونَكَ تَحۡتَ ٱلشَّجَرَةِ﴾[الفتح: ۱۸].

«خداوند از مومنین هنگامیکه در زیر درخت با تو بیعت کردند راضی و خشنود گشت».

این بیعت را بیعت رضوان می‌نامند. و سبب انعقاد آن این بوده که رسول الله جدر سال ششم هجری به همراه تقریبا ۱۴۰۰ تن از یاران خود برای ادای عمره بسوی مکه براه افتادند. پیامبر جقبل از رسیدن به مکه، عثمان به عفان سرا بعنوان نماینده و سفیر خود نزد مشرکین مکه فرستادند تا به آن‌ها اطمینان خاطر دهند که هدف مسلمانان از این سفر، جنگ و خونریزی نیست بلکه آن‌ها فقط برای ادای عمره بسوی مکه آمده‌اند.

مشرکین مکه برای مشورت در این مورد، عثمان بن عفان را برای مدتی نزد خود نگاه داشتند. این مسأله شایعاتی را در مورد کشته شدن عثمان بر سر زبان‌ها انداخت. رسول الله جبا شنیدن این شایعات، یاران خود را زیر درختی جمع کرده و از آن‌ها بیعت گرفتند که در صورت حقیقت داشتن این شایعات با مشرکین مکه وارد جنگ شوند. پیامبر جدر هنگام بیعت گرفتن، دست راست خود را بلند کرده و فرمودند: این دست عثمان است. و آن را به نشانه بیعت در دست دیگر خود قرار دادند. اما پس از مبایعه دیری نپایید که عثمان بن عفان بسوی مسلمانان باز گشته و دانسته شد خبر بشهادت رسیدن ایشان شایعه ای بیش نبوده است. شیخ الاسلام ابن تیمیه در مورد این بیعت گفته است: «بیش از ۱۴۰۰ تن در حدیبیه در زیر درختی با رسول الله جبیعت کردند. خداوند در این آیه خشنودی و رضایت خود را از آن‌ها بیان داشته و می‌فرماید از صدق و اخلاصی که در قلب آن‌ها وجود داشته با خبر بوده و پیروزی و فتح قریب الوقوعی را به آن‌ها پاداش داده است» [۲۵۲]. و در سوره حشر معبود بر حق مهاجرین را مومنینی توصیف می‌کند که در راه دست یافتن به رضایت الهی از خانه و کاشانه و اموال خود چشم پوشیدند. و انصار را مومنینی معرفی می‌کند که با ایثار و فداکاری از برادران مهاجر خود استقبال کردند. در این آیات معبود بر حق مهاجرین را اهل صدق و یقین و انصار را اهل رستگاری و فلاح معرفی کرده است.

و در سوره آل عمران خداوند متعال خطاب به یاران رسول الله جاینگونه فرموده است:

﴿كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ﴾[آل عمران: ۱۱۰].

«شما بهترین و برگزیده‌ترین امتی هستید که [برای نشر دین و هدایت مردم] بپا خاستند».

اگر چه این آیه تمام مسلمانان را مورد خطاب قرار می‌دهد، اما شکی در این مسأله نیست که اولین مخاطبان این فرمایش الهی، یاران رسول الله جهستند.

هر کدام از ما به هنگام تلاوت قرآن مجید، علاوه بر آیاتی که آن‌ها را ذکر کردیم، با آیات بسیاری بر خورد می‌کند که همگی بیانگر مقام والا و شامخ یاران رسول الله جمی‌باشند.

[۲۵۲] منهاج السنه النبویه لابن تیمیه (تحقیق رشاد سالم)۲ / ۱۵-۱۶.