نقد و بررسی «الجوامع الثمانیه»
بایستی دانست سردمداران مذهب تشیع برای پر جلوه دادن چنته خالی خود سعی کردهاند با در هم آمیختن مصادر قدیمی، تعداد مصادر خویش را زیاد جلوه دهند. بعنوان مثال ما میبینیم که کتاب «الوافی» در مذهب شیعه مصدر و مرجعی مستقل محسوب میگردد، در حالیکه این کتاب چیزی جز مجموعه ای از چهار کتاب قدیمی یعنی «الکافی» و «التهذیب» و «الاستبصار» و «من لا یحضره الفقیه» نیست. پس چگونه میتوان آن را مصدری مستقل بشمار آورد؟
همچنین میبینیم که کتاب «الاستبصار» را مصدری مستقل معرفی کردهاند در حالیکه مولف کتاب، خود در مقدمه آن به این نکته اعتراف میکند که کتاب «الاستبصار» خلاصه و مختصری از کتاب«تهذیب الاحکام» میباشد [۱۹۸].
و در مورد کتاب «بحارالانوار» بایستی گفت: این کتاب نخست در بیست و پنج جلد نوشته شد. اما هنگامیکه مؤلف، جلد اخیر را قابل تقسیم یافت آن را به دو جلد تقسیم کرد تا کتاب را به بیست و شش جلد برساند. پس از آن گروهی از معاصرین کتابهای دیگری همچون «جنه الماوی» تالیف نوری طبرسی و «هدایه الاخبار» تالیف مسترحمی را به آن اضافه کردند تا اینکه بالاخره این کتاب را از بیست و پنج جلد به صد و ده جلد رساندند. جالب است بدانید نخستین جلد این کتاب شماره صفر را بر خود دارد!
ما قبلاً به این نکته اشاره کردیم که چهار مصدر اخیر مذهب شیعه پس از قرن یازدهم هجری تالیف شدهاند. آخرین کتاب از این چهار مصدر، کتاب«مستدرک الوسائل» تالیف طبرسی میباشد که در آن بیست و سه هزار حدیث جدید از ائمه روایت شده است.
کسی نمیداند اقای طبرسی این همه احادیث جدید را از کدام گنجینه یافته است؟! اگر این روایات با اسنادی متصل روایت شدهاند پس چرا هیچکس در طی این قرون متمادی آنها را تدوین نکرده است؟ و اگر در کتابهایی تدوین شدهاند، این کتابها در این مدت چندین قرن کجا گم شده بودند؟ حتی در صورت پذیرفتن گم شدن آنها بایستی حداقل ذکر و نامی از آنها در مراجع و مصادر قدیمی شیعه به میان میآمده است. مگر در روایات شیعه ادعا نشده که کتاب اصول کافی را به امام غائب نشان دادهاند و او در مورد آن گفته است: «این کتاب برای شیعیان ما کافی است»؟
مساله ای که هر انسانی را به تعجب وا میدارد این است که اینهمه روایات چگونه و از کجا مانند قارچ از زمین سر بر آورده و ظاهر شدهاند؟
جواب صحیح این سوال این است که گروهی دجال دروغپرداز این کتابها و روایات را از خود تراشیده و آنها را به مشایخ قدیمی نسبت دادهاند. و این مسأله مخصوصاً در دوران حکومت صفویه به اوج خود رسید. البته این نکته ناگفته نماند که جعل روایات نه تنها در مراجع و مصادر متأخره، بلکه حتی در چهار مصدر نخستین مذهب تشیع نیز به چشم میخورد. به عنوان مثال آقا بزرگ تهرانی در کتاب «الذریعه» [۱۹۹]و محسن عاملی در کتاب «أعیان الشیعه» [۲۰۰]گفتهاند: عدد احادیث کتاب «تهذیب الاحکام» به ۱۳۹۵۰ حدیث میرسد. این در حالی است که خود آقای طوسی در کتاب «عده الاصول» گفته است عدد احادیث کتاب «تهذیب الاحکام» بیش از ۵۰۰۰ حدیث میباشد. این سخن طوسی بدین معنا است که عدد احادیث و روایات این کتاب حد اکثر به ۶۰۰۰ روایت میرسد و از این عدد تجاوز نمیکند. پس بایستی از آقا بزرگ تهرانی و محسن عاملی پرسید چگونه عدد روایات و احادیث کتاب «تهذیب الاحکام» به مرور زمان بیشتر و بیشتر شده و از مرز دو برابر نیز فراتر رفته است؟!
و به همین صورت میبینیم بزرگان و سردمداران تشیع در مورد کتاب «الروضه» که جزئی از کتاب «الکافی» است و شامل مجموعه ای از ابواب میباشد، با یکدیگر اختلاف نظر دارند که آیا آن را کلینی تألیف کرده و یا پس از او به کتاب «الکافی» اضافه شده است [۲۰۱].
و در رسوایی دیگری، شیخ شیعه یعنی طوسی (ت ۳۶۰ هـ) میگوید: «کتاب کافی مشتمل بر ۳۰ کتاب میباشد...» [۲۰۲].
اما شیخ دیگر شیعه حسین بن حیدر کرکی عاملی (ت ۱۰۷۶ هـ» میگوید: «کتاب کافی مشتمل بر ۵۰ کتاب است» [۲۰۳].
سخن آقای حسین بن حیدر کرکی عاملی بیانگر این مطلب است که از قرن پنجم تا قرن یازدهم، بیست کتاب بر کتاب «اصول الکافی» زیاد شده که هر کتاب شامل دهها باب و هر باب شامل مجموعه ای از روایات و احادیث جعلی و تقلبی است که دجالان در طی چندین قرن برای دست یافتن به اهداف خویش آنها را جعل کرده و به اهل بیت رسول الله جنسبت دادهاند.
خوشبختانه از آنجائیکه این روایات جعلی از کذب و دروغ سر چشمه گرفتهاند، مانند سایر سخنان دروغین میتوان به وضوح تضاد و اختلاف را در میان آنها مشاهده کرد. شیخ شیعه طوسی به این رسوایی بزرگ اعتراف کرده و از وجود این مسأله اظهار ناراحتی و افسردگی میکند و میگوید: «وجود تناقض و اختلاف فراوان در میان روایات، سبب گشته بسیاری از شیعیان مذهب خود را رها سازند» [۲۰۴].
[۱۹۸] الاستبصار للطوسی ½-۳ تحقیق: الخراسان، دار صعب، دار التعارف، بیروت، الناشر: دار الکتب الاسلامیه، طهران ط: الثالثه ۱۳۹۰هـ. [۱۹۹] الذریعه لآقا بزرگ الطهرانی ۴/۵۰۴ (چاپ سابق الذکر) [۲۰۰] اعیان الشیعه لسید محسن الامین ۱/۲۸۸ (چاپ سابق الذکر) [۲۰۱] روضات الجنات للخوانساری ۶/۱۱۸-۱۷۶ (چاپ سابق الذکر) [۲۰۲] الفهرست للطوسی ص ۱۶۱ مؤسسه الوفاء ، بیروت، ط: الثالثه ۱۴۰۳ هـ. [۲۰۳] روضات الجنات للخوانساری ۶/۱۱۴ (چاپ سابق الذکر) [۲۰۴] تهذیب الاحکام للطوسی ½-۳ تحقیق: حسن الخراسان، دار الکتب الاسلامیه، طهران، ط: الثالثه ۱۳۹۰ هـ.