(۳۶) دعای هنگام روبرو شدن با دشمن یا صاحب قدرت
۱۲۶- «اَللهم إِنَّا نَجْعَلُكَ فِيْ نُحُوْرِهِمْ وَنَعُوْذُ بِكَ مِنْ شُرُوْرِهِمْ» [۱۵۹].
«الهى! ما تو را در برابرشان (دشمنان) قرار مى‌دهیم و از شرارت آنان به تو پناه مى‌آوریم».
معنی کلمات حدیث:
نُحُوْرِهِمْ: قسمت بالای سینه، بین سینه و گلو. چنان که به روز عید اضحی می‌گویند: یوم النحر.
رهنمود حدیث:
در این دعا از الله متعال علیه ظالمان و ستمگران کمک طلبیده شده است. معمولا می‌گویند: فلانی در مقابل دشمن قرار گرفته یعنی مانع از رسیدن دشمن به مقصد شده است. در اینجا نیز از الله متعال خواسته شده تا در مقابل دشمن قرار گیرد و نگذارد از طرف آنان آسیبی به ما برسد و نقشه و توطئه‌هایشان را به خودشان بازگرداند.
فوائد حدیث:
۱- مسلمان واقعی در هر حال دائما به یاد الله متعال و در پناه او به سر می‌برد.
۲- نبرد بین حق و باطل از سنت‌های همیشگی الله متعال است که تا قیامت ادامه خواهد داشت.
۱۲۷- «اَللهم أَنْتَ عَضُدِيْ، وَ أَنْتَ نَصِيْرِيْ، بِكَ أَجُوْلُ، وَبِكَ أَصُوْلُ، وَبِكَ أُقَاتِلُ» [۱۶۰].
«الهى! تو یار و مددکار منی، به کمک تو تاخت و تاز مى‌نمایم، و به کمک تو [بر دشمنان] حمله مى‌کنم، و با مدد تو مى‌جنگم».
معنی کلمات حدیث:
عَضُدِيْ: تکیه گاه، مددکار، بازو.
أَجُوْلُ: تغییر تاکتیک می‌دهم.
أَصُوْلُ: بر دشمن یورش می‌برم.
رهنمود و حدیث:
در این حدیث، رسول اکرم ص به امت خویش خاطر نشان می‌سازد که نباید دل‌ها جز به الله متعال به کسی دیگر وابسته باشند چرا که یاری و پیروزی فقط در دست الله متعال است و فقط او به راز سینه‌ها و پنهان کاری‌ها آگاه است.
فوائد حدیث:
۱- توکل بر الله متعال باعث جلب نعمت و دفع مضرت می‌شود.
۲- مشارکت شخص رسول الله در جنگ‌ها دلیل بر این است که استفاده از اسباب، منافی با توکل بر الله نیست.
۳- چنگ زدن به الله و یاری خواستن از او در هر حال ضروری است.
۱۲۸- «حَسْبُنَا اللهُ وَنِعْمَ الْوَكِيْلُ» [۱۶۱].
«الله براى ما کافى است، و بهترین کارساز است».
معنی کلمات حدیث:
حَسْبُنَا: برای ما کافی است.
الْوَكِيْلُ: کارساز، تکیه‌گاه و چرخاننده‌ی امور بندگان.
رهنمود حدیث:
بیان فضیلت این ورد مبارک که بر گرفته از این آیه است: ﴿ٱلَّذِينَ قَالَ لَهُمُ ٱلنَّاسُ إِنَّ ٱلنَّاسَ قَدۡ جَمَعُواْ لَكُمۡ فَٱخۡشَوۡهُمۡ فَزَادَهُمۡ إِيمَٰنٗا وَقَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ وَنِعۡمَ ٱلۡوَكِيلُ١٧٣﴾[آل عمران: ۱۷۳]. «کسانی که مردم به آنها گفتند: دشمن علیه شما گرد آمده است از آنان بترسید؟ ایمان‌شان افزوده شد و گفتند: الله برای ما کافی است و او بهترین یار و مددکار است».
ابراهیم پیامبر وقتی که در آتش انداخته شد همین را گفت و هنگامی که محمد ص را از گردهمایی دشمنان ترسانیدند، همین را بر زبان آورد. و این جریان وقتی اتفاق افتاد که رسول اکرم ص، یارانش را برای شرکت در غزوه «حمراء الاسد» فرا خواند و آنها در حالی که تازه از جنگ احد برگشته، خسته، زخمی و عزادار بودند به دعوت پیامبر لبیک گفتند و عازم نبرد شدند. الله نیز آنها را کمک کرد و در دل دشمنان‌شان رعب و وحشت انداخت و پیامبر و یارانش بدون این‌که نبردی رخ دهد باز گشتند.
فوائد حدیث:
۱- شناخت مقام والای اصحاب پیامبر که در یاری دین الله همه چیز را در طبق اخلاص گذاشتند.
۲- الله طبق گمان بنده و میزان توکل وی از او حمایت خواهد کرد و به کمکش خواهد شتافت.
[۱۵۹] ابوداود (۲/۸۹) وحاکم (۲/۱۴۲). و حاکم آن را صحیح دانسته و ذهبی با وى موافقت نموده است. [۱۶۰] ابوداود (۳/۴۲) و ترمذى (۵/۵۷۲). و نگا: صحیح ترمذى (۳/۱۸۳). [۱۶۱] بخارى (۵/۱۷۲).