(۱۰۱) دعای مقیم برای مسافر

۲۱۲ـ «أَسْتَوْدِعُ اللهَ دِيْنَكَ، وَأَمَانَتَكَ، وَخَوَاتِيْمَ عَمَلِكَ» [۲۴۴].

«من دین و امانت و خاتمه‌ى کارهایت را به الله مى‌سپارم».

رهنمود حدیث

این حدیث بیانگر میزان دلسوزی و محبت رسول اکرم صنسبت به اصحاب خویش است چنانکه ابن عمر م در آغاز همین حدیث می‌گوید: هرگاه رسول اکرم صیکی از یارانش را بدرقه می‌نمود دست او را در دست می‌گرفت و تا او خودش رها نمی‌کرد رسول اکرم صدستش را رها نمی‌کرد. سپس این دعای زیبا و جامع را در حق او می‌خواند. در این دعا نخست دین او را به امانت الله می‌گذارد چرا که دین مهم‌ترین قضیه در زندگی انسان مسلمان است. سپس برای حفظ امانت او که شامل خانواده و فرزندان می‌شود دعا می‌کرد و در پایان برای حسن خاتمه‌ی وی دعا کرد چرا که فرجام نیک، معیار و ملاک اصلی در دنیا و آخرت می‌باشد.

فوائد حدیث

۱- جواز دست دادن با یک دست چنانکه در این حدیث آمده است به خلاف گفته‌ی کسانی که می‌گویند: مصافحه باید با دو دست انجام گیرد.

۲- سفرها معمولاً با ترس و خستگی همراه است بنابراین، دعای فوق برای مسافر تجویز گردید.

۳- بیان اینکه عمل‌ها به فرجام بستگی دارد و فرجام نیک توفیقی است از جانب الله متعال.

۴- دین برای انسان مسلمان همه چیز او است، حتی از زن و فرزند و مال هم دارای اهمیت بیشتری است.

۲۱۳ـ «زَوَّدَكَ اللهُ التَّقْوَى، وَغَفَرَ ذَنْبَكَ، وَيَسَّرَ لَكَ الـْخَيْرَ حَيْثُ مَا كُنْتَ» [۲۴۵].

«خداوند، شما را از توشه‌ی تقوا بهره مند سازد، گناهانت را ببخشاید، و هر جا که هستید خیر را براى شما میسّر گرداند».

کلمات حدیث

زَوَّدَكَ اللهُ التَّقْوَى: الله به تو توشه‌ی تقوا یعنی توفیق عمل به اوامر الهی و پرهیز از محرمات را عطاکند.

رهنمود حدیث

قطعاً بهترین توشه‌ای که انسان مسلمان در زندگی دنیا برای آخرت خویش می‌اندوزد تقوا و خداترسی است و وصیتی است که الله متعال به همه‌ی انسان‌ها چه در گذشته و چه در آینده نموده و فرموده است:

﴿وَلَقَدۡ وَصَّيۡنَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَإِيَّاكُمۡ أَنِ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ﴾[النساء:۱۳۱].

«ما به کسانی که قبل از شما به آنها کتاب داده شد و به شما توصیه نموده‌ایم که تقوای الهی را پیشه سازید».

نکته‌ی دیگری که در این حدیث بیان شده اینکه یاران رسول الله چقدر خود را محتاج دعای ایشان می‌دانستند و همواره از او طلب دعا می‌نمودند چه برای سفر و چه برای دیگر امور زندگی چنانکه در ابتدای حدیث آمده که مردی نزد رسول اکرم صآمد وگفت: می‌خواهم به سفری بروم به من توشه‌ای عنایت کن؟ رسول اکرم صفرمود: «زَوَّدَكَ اللهُ التَّقْوَی» «الله به تو، توشه‌ی تقوا بدهد» و در حق وی دعای فوق را خواند.

فوائد حدیث

۱- مستحب است که مسافر، به برادران مؤمن و نیک خود اطلاع دهد که قصد سفر دارد و از آنها طلب دعای خیر نماید.

۲- به‌دست آوردن تقوا، راه بخشیده شدن گناهان و رمز خوشبختی در دنیا و آخرت است.

[۲۴۴] أحمد (۲/۷) و ترمذى (۵/۴۹۹) و نگا: صحیح ترمذى (۲/۱۵۵). [۲۴۵] ترمذى و نگا: صحیح ترمذى (۳/۱۵۵).