(۱۲۲) دعای تعجب و امور خوشحال کننده
۲۴۰ـ «سُبْحَانَ الله» [۲۷۴].
«الله، پاک و منزّه است».
رهنمود حدیث
جواز ابراز شگفتی با گفتن سبحان الله و این‌را وقتی رسول اکرم صبر زبان آورد که در مسیری با ابوهریره روبرو شد و دست او را گرفت و چند قدمی جلو رفت و نشست ابوهریره مخفیانه از آنجا رفت و دیری نگذشت که پس از غسل کردن بازگشت. رسول اکرم صپرسید: کجا رفتی؟ ابوهریره گفت جنب بودم رفتم غسل کردم. رسول اکرم صفرمود: سبحان الله! مؤمن که نجس نمی‌شود (یعنی گرچه جنب باشد ولی اعضای بدن او پلید نیست که با چیزی مماس نشود یا به کسی دست ندهد).
فوائد حدیث
۱- مستحب بودن ارشاد و راهنمایی کوچکتر توسط بزرگتر حتی بدون درخواست کوچکتر.
۲- جواز تأخیر غسل جنابت (تا قبل از اولین وقت نماز) و رفتن به بازار وغیره.
۳- مؤمن چه زنده چه مرده به هیچ وجه پلید نمی‌شود.
۲۴۱ـ «اللهُ أَكْبَرُ» [۲۷۵]. «الله بزرگ‌ترین است».
رهنمود حدیث
این حدیث بیانگر مشروعیت تکبیر گفتن هنگام خبر خوشایند است چنانکه از رسول اکرم صبیش از چندین بار ثابت شد که در چنین مواقعی تکبیر سر داده در این حدیث بیان شده که مردی به ظاهر مسلمان در میدان نبرد سخت می‌جنگید و یاران پیامبر در محضر ایشان او را تحسین نمودند رسول اکرم صفرمود: او دوزخی است. مردی از مسلمانان با شنیدن این سخن رسول اکرم ص، با کنجکاوی رفتار آن مرد را کنترل نمود تا اینکه در گیر و دار جنگ زخمی شد و تحمل نکرد و خود را با شمشیر خود کشت. آن صحابی نزد رسول اکرم صبازگشت و جریان را بازگو نمود. رسول اکرم صفرمود: «اللَّهُ أَكْبَرُ أَشْهَدُ أَنِّي عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُهُ» «الله اکبر گواهی می‌دهم که من بنده و فرستاده الله هستم».
فوائد حدیث
۱- جایز نیست کسی در مورد فرد خاصی به‌صورت قطعی حکم صادر کند که دوزخی یا بهشتی است مگر اینکه حکم صریحی در قرآن و سنت در مورد او وجود داشته باشد.
۲- عمل‌ها به خاتمه بستگی دارد و توفیق کار خیر از جانب الله متعال است و بس.
[۲۷۴] بخارى مع الفتح (۱/۲۱۰ و۳۹۰ و۴۱۴) و مسلم (۴/۱۸۵۷). [۲۷۵] بخارى مع الفتح (۸/۴۴۱)، و نگا: صحیح ترمذى (۲/۱۰۳ و۲/۲۳۵) و مسند أحمد (۵/۲۱۸).