(۶۲) دعای موقع رعد و برق

۱۶۸- عبدالله بن زبیر وقتی صدای رعد و برق را می‌شنید هر سخن دیگری را قطع می‌کرد و این ورد را می‌خواند: «سُبْحَانَ الَّذِيْ يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالـمَلاَئِكَةُ مِنْ خِيْفَتِهِ» [۲۰۰].

«پاک و منزّه است آن ذاتى که رعد، پاکى‌اش را بیان مى‌نماید و او را ستایش مى‌کند، و فرشتگان نیز از بیم او، تسبیح مى‌گویند».

معنی کلمات حدیث:

مِنْ خِيْفَتِهِ: از ترس وی به‌خاطر عظمتش.

رهنمود حدیث:

به‌ هر حال جهان هستی چه قسمت بالا و چه قسمت پائین همه از آن الله متعال و مقهور فرمان اوست و این ورد بر گرفته از آیه دوازدهم سوره رعد است: ﴿هُوَ ٱلَّذِي يُرِيكُمُ ٱلۡبَرۡقَ خَوۡفٗا وَطَمَعٗا وَيُنشِئُ ٱلسَّحَابَ ٱلثِّقَالَ١٢ وَيُسَبِّحُ ٱلرَّعۡدُ بِحَمۡدِهِۦ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ مِنۡ خِيفَتِهِ﴾[الرعد: ۱۲-۱۳]. ترجمه: «او ذاتی است که برق را برای بیم و امید به شما نشان می‌دهد و ابرهای سنگین و بارور را پدید می‌آورد. و رعد، با حمد و ستایش پروردگار او را به پاکی یاد می‌کند و فرشتگان از بیمش او را می‌ستایند و سپاس می‌گزارند».

از این رو وقتی ابن زبیر صدای رعد و برق را می‌شنید سخن را قطع می‌نمود و ورد فوق را می‌خواند.

[علی، ابن عباس و بیشتر مفسرین می‌گویند: «رعد» نام فرشته‌ای است که ابرها را به این سو و آنسو می‌برد. چنانکه در روایتی که امام احمد و ترمذی آن‌را نقل کرده اند و شیخ آلبانی آن‌را صحیح دانسته است رسول اکرم ص در جواب یهودیان در مورد رعد فرمود که فرشته‌ای است که ابرها را جابجا می‌کند. پرسیدند صدای رعد از چیست؟ رسول الله فرمود: این صدای برخورد ابرها است. یهودیان سخن رسول الله را تایید کردند] [۲۰۱].

فوائد حدیث:

۱- تسبیح گفتن رعد و برق و فرشتگان برای الله متعال عبارت است از نفی شریک و فرزند از وی و اعتراف به این‌که فقط او پرودگار جهانیان است.

۲- فراگیر بودن پادشاهی الله و دانش فراگیر وی که در برگیرنده هر چیزی است باعث افزایش ایمان بنده نسبت به الله متعال می‌شود.

۳- رد ادعای اهل زیغ که می‌گویند: رعد صدای علی بن ابی الطالب است چنان‌که شهرستانی در «ملل و نحل» نقل نموده است (ص ۱۵۱).

[۲۰۰] موطأ (۲/۹۹۲) و ألبانى گفته این حدیث صحیح و سندش منسوب به صحابه است. [۲۰۱] شرح حصن المسلم مجدی بن عبدالوهاب احمد.