تلبیس ابلیس

تلبیس شیطان عبادت پیشگان را در روزه

شیطان عده‌ای را با «صوم ابد» می‌فریبد كه البته اگر روزهایی را كه افطار واجب است [‌مثل عید فطر] روزه نگیرد، كار خلافی نكرده، اما از دو عیب خالی نیست یكی آنكه ضعیف می‌شود و از كسب معیشت و ادای وظیفه زناشویی عاجز می‌ماند و دو واجب را فدای یک مستحب می‌كند، دیگر اینكه [‌فضیلت روزه مستحب را هم از دست می‌دهد] . چرا كه از پیغمبر جروایت كرده اند كه فرمود: «بهترین روزه، روزه داود ÷بود كه یک روز در میان روز می‌گرفت». و در روایت دیگر آمده است به یک صحابی كه اصرار داشت روزه بگیرد فرمود: «یک روز بگیر و یک روز بخور». آن صحابی گفت: من قدرت بیش از این و بهتر از این را هم دارم. فرمود: «بهتر از این روزه‌ای نیست». (این روایت در صحیح مسلم و صحیح بخاری آمده است).

و اگر گفته شود كه بعضی پیشینیان دائم روزه بودند، جواب این است كه بسا آنان می‌توانستند ضمن این كار به وظایف خانوادگی خود نیز برسند و یا خود خانواده‌ای نداشتند و نیازشان به كسب نبود و یا این كار را برای آخر عمر گذاشته بودند؛ به هر حال آن سخن پیغمبر جكه «روزه‌ای بالاتر از یک روز درمیان نیست» كلام فصل است [حرف را تمام كرده و بریده است] . از قدما كسانی با كم خوراكی و بدخوراكی روزه مدام گرفتند و آن در چشم و مغزشان اثر گذاشت، كه نوعی تقصیر در حق نفس است و تحمیل فوق طاقت نفس كه جایز نیست.

گاه شایع می‌شود كه فلان عبادت پیشه همیشه روزه دار است، و او از این شایعه اطلاع یافته، دیگر جلو چشم مردم افطار نمی‌كند مبادا آن جاه بشكند. و این نوعی ریای پنهان است و اگر نظرش به اخلاص باشد و پوشیدن احوال خود، باید جلو چشم كسی كه او را روزه دار می‌داند افطار كند و روزهای بعد، اگر خواست به روزه داری ادامه دهد و اعلام ننماید [‌تا آن شایعه صوم ابد وی منتفی گردد] ‌.

بعضی را شیطان وا می‌دارد كه روزه داری خود را اعلام نمایند، مثلا می‌گوید:‌ بیست سال است كه روزه نشكسته‌ام، با این تصور فریب آمیز كه مقصود من راهنمایی دیگران است تا آنان نیز بمن اقتدا نمایند. اما خدا از نیت ومقصود همگان بهتر آگاه است! از سفیان ثوری /نقل است كه بنده به اعمال نیک در نهان می‌پردازد اما شیطان آن قدر وسوسه‌اش می‌نماید تا اظهار كند و عملش از دیوان سر به دیوان علانیه نقل یابد. بعضی عبادت پیشگان فی المثل دوشنبه و پنجشنبه را روزه می‌گیرند و اگر به سفره دعوتشان كنند میگویند: ‌امروز كه پنجشنبه است! ومی خواهد برساند كه هر پنجشنبه روزه می‌گیرم، و اگر به طور ساده بگوید امروز روزه‌ام، این را مصیبتی تلقی می‌كند! و هم از اینان كسانی هستند كه دیگران را به دیده خواری می‌نگرند كه ما روزه داریم و اینان نیستند. بعضیشان در قید روزه دائم هست اما مقید افطار نیست كه از چه نانی است، ومواظب نگاه حرام و سخن بیهوده كه از او سر می‌زند نیست و شیطان چنین می‌پنداراندش كه ثواب روزه‌ تو گناهت را می‌پوشاند.