تلبیس ابلیس بر صوفیان در مسکن
مؤلف گوید: بنای رباطهای صوفیانه مسبوق است به عمل عبادت پیشگان سلف كه جایگاههایی ویژه عبادت اختیار كردند، كه آنان نیز هر چند قصد نیكو داشته اند اما كارشان از شش راه خطاست:
اول اینكه – بدعت است و محل ویژه عبادت در اسلام مسجد است.
دوم اینكه – وجود رباطها از جمعیت مسجدها میكاهد.
سوم اینكه – خود را از ثواب راه پیمودن به سوی مسجد محروم داشتند.
چهارم اینكه – به دیر نشینی مسیحیان تشبه جستند.
پنجم اینكه – در سن جوانی به حال عزبی زیستند حال آنكه بیشترشان نیاز به نكاح داشتند.
ششم اینكه – برای خود نشانهای قرار دادند، یعنی كه ما زاهدیم به دیدار ما بیایید وتبرک بجویید. این هم در صورتی است كه صرفاً به قصد عبادت بوده باشد. حال آنكه با زاهد نمایی تنبلخانه و مركز ساز و آواز ساختهاند.
چنانكه میبینیم متأخران اینان (یعنی صوفیه و زاهد نمایان معاصر مؤلف) عموماً در رباطها از تلاش معاش آسودهاند، و با دنیا طلبی از هر ظالم و باج گیری، میخورند و مینوشند و میخوانند و میرقصند، و اكثر رباطها را هم ستم پیشگان ساخته اند و از مال حرام وقفها بر آن مقرر داشته. و شیطان رباط نشینان را چنین فریب میدهد: «اكنون كه روزیتان میرسد خود را از مشقت ورع برهانید و تن خویش را رنج مدهید». این است كه همه همتشان صرف شكم است، پس آن گرسنگی كشیدنهای بُشر حافی و پارسایی سری سقطی و كوشندگی جنید كجاست؟ صوفیان زمان بیشتر وقتشان به پراكنده گویی و خوش تعریف ودید و بازدید اهل دنیا میگذرد، و از میان اینان آنكه از دنیا رفته است سر در جبه میكند و سودا بر دماغش چیره میشود و «حدثنی قلبی عن ربی» سر میدهد [و به پندار خودش روایت كردن مرده دلان از مردگان را بیفایده میداند] . و شنیدهام كه كسی در رباط خواست قرآن بخواند منعش كردند، و عدهای در رباط حدیث میخواندند رباط نشینان گفتند اینجا جایش نیستى!.