سیمای روز رستاخیز

۹- الصّاخّه

الله می‌فرماید: ﴿فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ٣٣﴾[عبس: ۳۳]. ‏«‏هنگامی که صدای هراس‌انگیز گوش‌خراش برآید».‏

امام قرطبی می‌گوید: عکرمه گفته است: صاخّه: به معنای ‏«‏نخستین دمیدن صور‏»‏ و الطامه: به معنی ‏«‏دمیدن دوم در صور‏»‏ است. طبری می‌گوید: ‏«‏صَخَّ فُلانٌ فلاناً‏»‏ یعنی شخصی، شخص دیگر را چنان صدا زد، که او را کر کرد و توان شنیدنش را از او گرفت.

ابن العربی می‌گوید: «صاخّه» صدایی را می‌گویند، که پرده‌ی گوش را پاره کرده و توان شنیدن را از شنونده بگیرد. این جمله، در اوج فصاحت است. گفته می‌شود:

«أصَمَّ بِك النّاعِي وإن كنتَ أسمَعاً». ‏«‏هرچند شنوا بودی، ولی با شنیدن پیام مرگ شنوایی از تو گرفته شد‏».‏

شاعر دیگر می‌گوید:

أَصَمَّني سَيرُهُم أيّامَ فُرقَتَهُم
فَهَل سَمِعتُم بِسَيرٍ يُورَثُ الصَّمَمـا

‏«‏در روز فراق با رفتنش کر شدم، آیا تاکنون شنیده‌اید که جدا شدن و رفتن، موجب از دست دادن شنوایی شود؟‏»‏.

سوگند به ذات اقدس الهی، با شنیدن صدای روز واپسین، انسان چیزی از دنیا نمی‌شنود و گوشش برای شنیدن احوال رستاخیز آماده می‌گردد [۵].

ابن کثیر از بغوی نقل می‌کند که: صاخّۀ، یعنی صدای فرا رسیدن روز رستاخیز، علت نام گذاری روز رستاخیز به صاخّۀ، این است که صدا به اندازه‌ای بلند و گوش‌خراش است، که گوش انسان را کر می‌کند [۶].

[۵] التذکرة (۲۲۷) [۶] تفسیر ابن کثیر (‏۷/۲۱۷‏)