سیمای روز رستاخیز

فهرست کتاب

۱۹- الحاقّه

۱۹- الحاقّه

الله می‌فرماید: ﴿ٱلۡحَآقَّةُ١ مَا ٱلۡحَآقَّةُ٢[الحاقة: ۱-۲]‏. «‏رخداد راستین! رخداد راستین چگونه رخدادی است‌؟!‏‏».‏

ابن کثیر می‌گوید: روز رستاخیز را بدان جهت «حاقّه» می‌گویند، که بشارت‌ها و هشدارهای الله در آن روز تحقق پیدا می‌کنند.

امام بخاری می‌گوید: چون در روز رستاخیز، حقیقت پاداش و کردار انسان‌ها روشن می‌گردد، آن را «حاقّة» می‌نامند.

ابن حجر، در شرح کلام امام بخاری، می‌فرماید: بخاری این دیدگاه را از فراء، دانشمند علم نحو، گرفته است؛ چون فراء در کتاب «معانی قرآن» می‌گوید: حاقّۀ، به معنای رستاخیز است. علت نام‌گذاری روز رستاخیز به حاقّۀ، این است که در روز رستاخیز، پاداش و واقعیت کردار آشکار می‌گردد. وی در ادامه می‌گوید: «حقۀ و حاقۀ» مترادف هستند.

امام طبری در این مورد می‌فرماید: علت نام‌گذاری تحقق یافتن آن روز است. برای نمونه، در ادبیات عرب گقته می‌شود: «لیل قائم» یعنی: شبی که فرا می‌رسد. برخی هم در مورد دلیل این نام‌گذاری می‌گویند: چون در آن روز برخی مستحق بهشت و گروهی مستحق جهنم می‌شوند. برخی دیگر، در مورد نامیدن روز رستاخیز به حاقۀ، می‌گویند: چون در آن روز کفار به سزای کارهای خود می‌رسند. در ادبیات عرب، واژه‌ی «حاقَقتُهُ» را به دشمنی کردن و مخالفت ورزیدن تفسیر می‌کنند [۹].

[۹] فتح الباری (‏۱۱/۳۹۵‏)