مطلب هشتم: آزاد کردن برده‌ی مسلمان
از جمله اعمال ارزشمندی که انسان را توانا می کند تا بر موارد خطرناک و دشوار رستاخیز عبور کند، آزاد کردن برده ی مسلمان است. الله می‌فرماید:
﴿فَلَا ٱقۡتَحَمَ ٱلۡعَقَبَةَ١١ وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡعَقَبَةُ١٢﴾[البلد: ۱۱-۱۲].
«پس او به گردنه (و مسیر دشوار نیکی‌ها) وارد نشد و تو چه می‌دانی که آن گردنه (گذرگاه سخت) چیست؟».
علامه ابن کثیر، در تفسیر آیه‌ی بالا روایاتی آورده است که در این‌جا به طور مختصر برخی از آن‌ها را بیان می‌کنیم:
إمام أحمد از مکی بن إبراهیم از عبد الله (یعنی ابن سعید بن أبی هند) از إسماعیل بن أبی حکیم (مولى آل زبیر) از سعید بن مرجانۀ از ابو هریره شروایت کرده است که رسول اکرم صفرمودند:
«مَنْ أَعْتَقَ رَقَبَةً مُؤْمِنَةً أَعْتَقَ اللَّهُ بِكُلِّ إِرْبٍ مِنْهَا إِرْبًا مِنْهُ مِنَ النَّارِ حَتَّى أَنَّهُ لَيَعْتِقُ بِالْيَدِ الْيَدَ وَبِالرِّجْلِ الرِّجْلَ وَبِالْفَرْجِ الْفَرْجَ». «هر کس کنیز مؤمنی را آزاد کند الله در برابر هر عضوی از آن زن، عضوی از او را از آتش دوزخ نجات می‌دهد. حتی دستش را در برابر دست، پایش را در برابر پا و فرجش را در برابر فرج آزاد شده، آزاد می‌کند و نجات می‌دهد».
علی بن حسین پس از شنیدن این حدیث و اطمینان از صحت آن، یکی از برده‌هایش به نام «مطرف» را صدا می‌زند و می‌گوید: برو، از این پس تو در راه الله آزاد هستی.
بخاری، مسلم، ترمذی و نسائی، از طرق گوناگون آن را از سعید بن مرجانه روایت کرده‌اند. در روایت مسلم آمده است که علی بن حسین (زین العابدین)، آن غلام آزاد شده را به قیمت ده هزار درهم خریده بود.
بیش از ده روایت در این خصوص از کتاب‌های معتبرحدیث و با اسناد معتبر، نقل شده است. از آن‌‌جا که بیان همه‌ی آن احادیث مقدور نمی‌باشد لذا به یکی از آن‌ها که نقل شد،اکتفا می‌شود.