گفتار اول: تمامی پیامبران آمدن رستاخیز را خبر دادهاند
ایمان به رستاخیز، بهشت و دوزخ، یکی از اصول ایمان است. همهی پیامبران و پیروان راستین آنها، در پذیرفتن و ایمان به آن اتفاق نظر دارند. قرآن کریم، که کلام تغییرناپذیر و محافظت شدهی الهی است، با صراحت و قاطعیت بیان میفرماید که تمام پیامبرن الهی، رستاخیز را به امتهای خویش معرفی نمودند و آنها را به بهشت بشارت و به دوزخ هشدار دادهاند. دلایل اثبات این مدعا، عبارتند از:
۱- قرآن در مورد اعتراف نگونبختان و کافران، بیان میفرماید که همهی آنها اقرار میکنند که پیامبرانشان مردم را به واپسین روز هشدار دادهاند:
﴿إِذَآ أُلۡقُواْ فِيهَا سَمِعُواْ لَهَا شَهِيقٗا وَهِيَ تَفُورُ٧ تَكَادُ تَمَيَّزُ مِنَ ٱلۡغَيۡظِۖ كُلَّمَآ أُلۡقِيَ فِيهَا فَوۡجٞ سَأَلَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ نَذِيرٞ٨ قَالُواْ بَلَىٰ قَدۡ جَآءَنَا نَذِيرٞ فَكَذَّبۡنَا وَقُلۡنَا مَا نَزَّلَ ٱللَّهُ مِن شَيۡءٍ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ كَبِيرٖ٩ وَقَالُواْ لَوۡ كُنَّا نَسۡمَعُ أَوۡ نَعۡقِلُ مَا كُنَّا فِيٓ أَصۡحَٰبِ ٱلسَّعِيرِ١٠﴾[الملک: ۷-۱۰].
«هنگامی که در آن انداخته شوند، از آن در حالیکه در جوش و فوران است، صدای دلخراشی میشنوند. نزدیک است از خشم پارهپاره شود؛ هرگاه گروهی در دوزخ انداخته میشوند، نگهبانان دوزخ از آنان میپرسند: آیا هشداردهندهای به سوی شما نیامد؟ گویند: آری؛ هشداردهندهای نزدمان آمد، ولی ما انکار کردیم و (به پیامبران) گفتیم: «الله، هیچ چیزی فرو نفرستاده است و شما در گمراهی بزرگی هستید. و میگویند: «اگر میشنیدیم یا میاندیشیدیم، در میان دوزخیان نبودیم».
﴿وَسِيقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوهَا فُتِحَتۡ أَبۡوَٰبُهَا وَقَالَ لَهُمۡ خَزَنَتُهَآ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَتۡلُونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِ رَبِّكُمۡ وَيُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ بَلَىٰ وَلَٰكِنۡ حَقَّتۡ كَلِمَةُ ٱلۡعَذَابِ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ٧١﴾[الزمر: ۷۱].
«و کافران گروه گروه به سوی دوزخ رانده میشوند و هنگامی که بدانجا رسیدند، دروازههای آن به رویشان گشوده میگردد و نگهبانان دوزخ بدیشان میگویند: آیا فرستادگانی از خودتان، به میان شما نیامدند تا آیههای پروردگارتان را برای شما بخوانند و شما را از رویارویی با چنین روزی بترسانند؟ میگویند: آری! (پیغمبران برانگیخته شدند و دستورات الله را به ما رساندند و از عذاب آخرت بیم دادند) ولی فرمان عذاب بر کافران ثابت و قطعی است».
تمامی کافران، هنگام ورود به دوزخ، بازخواست میشوند. از آنان پرسیده میشود که آیا پیامبری نزد آنان آمد یا خیر؟ آنان اعتراف خواهند کرد که پیامبران به آنان هشدار دادند، اما آنان منکر شده و دروغ انگاشتند.
این اعتراف، که در آیههای یادشده بدان اشاره شد، در بسیاری از آیات قرآن آمده است. الله متعال بیان میدارد که عدل و حکمت او موجب شده است تا کسانی که دعوت و تبلیغ پیامبران به آنها نرسیده است، مورد عذاب و سزا واقع نشوند. الله میفرماید:
﴿وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبۡعَثَ رَسُولٗا﴾[الإسراء: ۱۵].
«و ما (هیچ شخصی را) مجازات نمیکنیم، مگر اینکه پیغمبری (برای آنان) برانگیزیم».
﴿رُّسُلٗا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى ٱللَّهِ حُجَّةُۢ بَعۡدَ ٱلرُّسُلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا١٦٥﴾[النساء: ۱۶۵].
«ما پیغمبران را فرستادیم، تا بشارت دهندهی و هشدار دهنده باشند و پس از آمدن پیغمبران، بهانه برای مردمان باقی نماند و الله چیرهی سنجیدهکار است».
بنابر این اصل، رسالت پیامبر برای همهی جهانیان است و پیامی جهانی میباشد:
﴿إِنَّآ أَرۡسَلۡنَٰكَ بِٱلۡحَقِّ بَشِيرٗا وَنَذِيرٗاۚ وَإِن مِّنۡ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِيهَا نَذِيرٞ٢٤﴾[فاطر: ۲۴].
«ما تو را همراه (دین) حقّ، بشارت دهندهی و هشداردهندهی فرستادهایم. هیچ ملّتی هم نبوده است، مگر اینکه هشداردهندهای به میانشان فرستاده شده باشد».
۲- وقتی الله متعال آدم ÷را به زمین فرستاد، پیش از هر چیز، زندگی پس از مرگ را به او معرفی کرد:
﴿قَالَ ٱهۡبِطُواْ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ وَلَكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُسۡتَقَرّٞ وَمَتَٰعٌ إِلَىٰ حِينٖ٢٤ قَالَ فِيهَا تَحۡيَوۡنَ وَفِيهَا تَمُوتُونَ وَمِنۡهَا تُخۡرَجُونَ٢٥﴾[الأعراف: ۲۴-۲۵].
«گفت: پایین بروید. برخی، دشمن برخی خواهید بود. در زمین تا روزگاری استقرار خواهید داشت و بهرهمند خواهید شد. (الله) گفت: در زمین زندگی میکنید و در آن میمیرید و از آن (زنده میگردید و) بیرون میآیید».
زمانی که الله متعال بر ابلیس خشم کرد و او را از رحمتهای خود بیرون راند، شیطان تا روز رستاخیز مهلت خواست، الله متعال نیز خواستهی شیطان را پذیرفت:
﴿قَالَ رَبِّ فَأَنظِرۡنِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ٧٩ قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِينَ٨٠ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ٨١﴾[ص: ۷۹-۸۱].
«گفت: پروردگارا! پس تا روزی مرا مهلت بده، که مردمان دوباره زنده میگردند (و رستاخیز آغاز میشود). فرمود: تو تا روز مشخص شده، از مهلت دادهشدگانی».
۳- نخستین فرستادهی الله، نوح ÷بود که قوم خود را به روز رستاخیز هشدار داد و دلایل رویدادن روز رستاخیز را برای قومش بیان فرمود. نوح ÷به قومش میگوید:
﴿وَٱللَّهُ أَنۢبَتَكُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ نَبَاتٗا١٧ ثُمَّ يُعِيدُكُمۡ فِيهَا وَيُخۡرِجُكُمۡ إِخۡرَاجٗا١٨﴾[نوح: ۱۷-۱۸].
«الله است که شما را از زمین به گونهی شگفتی آفریده است. سپس شما را به همان زمین بر میگرداند و سپس شما را به گونهی شگفتی (زنده میگرداند و) از زمین بیرون میآورد».
۴- ابراهیم ÷، دربارهی روز رستاخیز، بسیار سخن گفته است. ایشان در دعای خود، برای مکه و اهلش، میفرماید:
﴿وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِۧمُ رَبِّ ٱجۡعَلۡ هَٰذَا بَلَدًا ءَامِنٗا وَٱرۡزُقۡ أَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ مَنۡ ءَامَنَ مِنۡهُم بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ قَالَ وَمَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُۥ قَلِيلٗا ثُمَّ أَضۡطَرُّهُۥٓ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلنَّارِۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ١٢٦﴾[البقرة: ۱۲۶].
«و آنگاه که ابراهیم گفت: ای پروردگارم! این سرزمین را اَمن بگردان و آن دسته از ساکنانش را که به الله و روز رستاخیز ایمان دارند، از میوهها (و برکات گوناگون) بهرهمند بفرما. فرمود: به هر کس که کفر ورزد، بهرهی اندکی خواهم داد و سپس او را به بیچارگی به سوی آتش دوزخ خواهم راند؛ و چه فرجام و جایگاه بدی است!».
ابراهیم ÷، هنگام دعا برای خود، پدر، مادر و دیگر مسلمانان میفرماید:
﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ يَوۡمَ يَقُومُ ٱلۡحِسَابُ٤١﴾[إبراهیم: ۴۱].
«ای پروردگار ما! من، پدر و مادرم و تمامی مؤمنان را در روزی که برای محاسبه (ی اعمال) برپا میشود، بیامرز».
ابراهیم ÷، در ماجرای بحث با قومش، پیرامون معبودان آنها، حقانیت پرستش پروردگارش را با سخنان و دلایلی همچون غذا و آب دادن، زنده کردن و میراندن، شفای بیماری و گذشت از گناهان در روز رستاخیز، به اثبات میرساند:
﴿وَٱلَّذِي هُوَ يُطۡعِمُنِي وَيَسۡقِينِ٧٩ وَإِذَا مَرِضۡتُ فَهُوَ يَشۡفِينِ٨٠ وَٱلَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحۡيِينِ٨١ وَٱلَّذِيٓ أَطۡمَعُ أَن يَغۡفِرَ لِي خَطِيَٓٔتِي يَوۡمَ ٱلدِّينِ٨٢﴾[الشعراء: ۷۹-۸۲].
«او کسی است که مرا غذا میدهد و سیراب میکند و اگر بیمار شوم، او است که مرا شفا میدهد و کسی است که مرا میمیراند و سپس زنده میگرداند و کسی است که امیدوارم در روز جزا، مرا بیامرزد».
سپس، نیایشکنان از الله منان میخواهد تا او را وارد بهشت کرده و در روز رستاخیز خوار و رسوا نگرداند:
﴿وَٱجۡعَلۡنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِيمِ٨٥ وَٱغۡفِرۡ لِأَبِيٓ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ٨٦ وَلَا تُخۡزِنِي يَوۡمَ يُبۡعَثُونَ٨٧ يَوۡمَ لَا يَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ٨٨ إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِيمٖ٨٩﴾[الشعراء: ۸۵-۸۹].
«و مرا از وارثان بهشت پرنعمت قرار بده. و پدرم را بیامرز که او از گمراهان است. و روزى که (همه) برانگیخته مىشوند، رسوایم مکن. روزى که اموال و اولاد هیچ سودی ندارند. و تنها کسى سود مىبرد که با دلى سالم و پاک نزد الله بیاید».
۵- در مناجات موسی ÷با الله متعال چنین آمده است:
﴿إِنَّنِيٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدۡنِي وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكۡرِيٓ١٤ إِنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٌ أَكَادُ أُخۡفِيهَا لِتُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۢ بِمَا تَسۡعَىٰ١٥ فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنۡهَا مَن لَّا يُؤۡمِنُ بِهَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ فَتَرۡدَىٰ١٦﴾[طه: ۱۴-۱۶].
«همانا من، الله هستم که هیچ معبود برحقی جز من وجود ندارد؛ پس مرا پرستش کن و نماز را برای یاد من برپا دار. بیگمان رستاخیز، آمدنی است؛ میخواهم زمانش را پنهان نمایم تا هرکس به پاداش و سزای کردارش برسد. پس کسی که به آخرت ایمان نمیآورد و پیرو خواستههای نفسانی خویش است، تو را از ایمان به رستاخیز باز ندارد که هلاک خواهی شد».
در ماجرای گفت و گوی موسی ÷با فرعون، چنین میفرماید:
﴿مِنۡهَا خَلَقۡنَٰكُمۡ وَفِيهَا نُعِيدُكُمۡ وَمِنۡهَا نُخۡرِجُكُمۡ تَارَةً أُخۡرَىٰ٥٥﴾[طه: ۵۵].
«ما شما را از زمین آفریدهایم و بدان باز میگردانیم و بار دیگر شما را از آن بیرون میآوریم».
۶- هود ÷، قومش را را به روبرو شدن با الله منان هشدار داد، ولی آنها از در تکذیب و انکار وارد شدند:
﴿وَقَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَتۡرَفۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يَأۡكُلُ مِمَّا تَأۡكُلُونَ مِنۡهُ وَيَشۡرَبُ مِمَّا تَشۡرَبُونَ٣٣ وَلَئِنۡ أَطَعۡتُم بَشَرٗا مِّثۡلَكُمۡ إِنَّكُمۡ إِذٗا لَّخَٰسِرُونَ٣٤ أَيَعِدُكُمۡ أَنَّكُمۡ إِذَا مِتُّمۡ وَكُنتُمۡ تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَنَّكُم مُّخۡرَجُونَ٣٥ هَيۡهَاتَ هَيۡهَاتَ لِمَا تُوعَدُونَ٣٦ إِنۡ هِيَ إِلَّا حَيَاتُنَا ٱلدُّنۡيَا نَمُوتُ وَنَحۡيَا وَمَا نَحۡنُ بِمَبۡعُوثِينَ٣٧﴾[المؤمنون: ۳۳-۳۷].
«اشراف بیباوری که فرا رسیدن رستاخیز را نپذیرفتند و در زندگی دنیا، بدیشان نعمت داده بودیم، گفتند: این انسانی همچون شما است (و پیغمبر نیست. چرا که) از همان چیزهایی میخورد، که شما میخورید و از همان چیزهایی مینوشد، که شما مینوشید؛. اگر از انسانی همچون خودتان پیروی کنید و بدو بگروید، سخت زیانکار خواهید بود. آیا او به شما وعده میدهد که وقتی مردید و خاک و استخوان شدید، شما (بار دیگر زنده میگردید و از قبرها) بیرون میآیید؟! آنچه به شما وعده داده میشود، بعید است. حیاتی جز حیات این جهان وجود ندارد، که (گروهی از ما) میمیرند (و گروه دیگری جای آنان را میگیرند)و زندگی میکنیم و ما هرگز برانگیخته نمیشویم».
۷- شعیب ÷، خطاب به قومش فرمود:
﴿وَإِلَىٰ مَدۡيَنَ أَخَاهُمۡ شُعَيۡبٗا فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱرۡجُواْ ٱلۡيَوۡمَ ٱلۡأٓخِرَ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ٣٦﴾[العنکبوت: ۳۶].
«شعیب را به سوی شهر مدین، که خود از اهالی آنجا بود، (فرستادیم). گفت: ای قوم من! الله را پرستش کنید و (خوشبختی) روز واپسین را بخواهید و در زمین فساد نکنید».
۸- در درخواست یوسف ÷از پروردگارش چنین آمده است:
﴿رَبِّ قَدۡ ءَاتَيۡتَنِي مِنَ ٱلۡمُلۡكِ وَعَلَّمۡتَنِي مِن تَأۡوِيلِ ٱلۡأَحَادِيثِۚ فَاطِرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ أَنتَ وَلِيِّۦ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِۖ تَوَفَّنِي مُسۡلِمٗا وَأَلۡحِقۡنِي بِٱلصَّٰلِحِينَ١٠١﴾[یوسف: ۱۰۱].
«(یوسف به الله گفت:) پروردگارا! بیگمان حکومتی به من عطا نمودی و مرا از تعبیر خواب آگاه ساختی. ای آفریدگار آسمانها و زمین! تو سرپرست من در دنیا و آخرت هستی. مرا مسلمان بمیران و به صالحان برسان».
۹- برخی از پیروان پیامبران، که الله گفتههای آنان را در کتاب خود بیان فرموده است، به زندگی دوباره اعتراف میکنند و به بهشت مژده میدهند و در مورد دوزخ هشدار میدهند. وقتی ذوالقرنین به محل غروب آفتاب رسید و دید که خورشید در چشمهی گِلآلودِ تیره رنگی فرو میرود و در آنجا گروهی (متمرّد کافر) را یافت، الله خطاب به او فرمود:
﴿حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَغۡرِبَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَغۡرُبُ فِي عَيۡنٍ حَمِئَةٖ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوۡمٗاۖ قُلۡنَا يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِمَّآ أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّآ أَن تَتَّخِذَ فِيهِمۡ حُسۡنٗا٨٦ قَالَ أَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوۡفَ نُعَذِّبُهُۥ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَىٰ رَبِّهِۦ فَيُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا نُّكۡرٗا٨٧ وَأَمَّا مَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَهُۥ جَزَآءً ٱلۡحُسۡنَىٰۖ وَسَنَقُولُ لَهُۥ مِنۡ أَمۡرِنَا يُسۡرٗا٨٨﴾[الکهف: ۸۶-۸۸].
«گفتیم: ای ذوالقرنین! میتوانی مجازات کنی یا دربارهی آنان روش نیکی برگزینی. (ذوالقرنین) گفت: هر کس ستم نماید (و مشرک بماند) به شدت مجازاتش خواهیم کرد و آنگاه به سوی پروردگارش بازگردانیده میشود و پروردگار او را مجازات سختی خواهد کرد. ولی هر کس ایمان بیاورد و کار شایسته انجام دهد, پس بهترین پاداش برای اوست و ما فرمان آسانی به او خواهیم داد».
مومن آل فرعون، به زندگی پس از مرگ یقین داشت و به آن اعتراف میکرد و شناخت او نسبت به رستاخیز، با شناختی که ما داریم، تفاوتی نداشت. وی قومش را به رویداد رستاخیز، هشدار داد و گفت:
﴿وَيَٰقَوۡمِ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ يَوۡمَ ٱلتَّنَادِ٣٢ يَوۡمَ تُوَلُّونَ مُدۡبِرِينَ مَا لَكُم مِّنَ ٱللَّهِ مِنۡ عَاصِمٖۗ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنۡ هَادٖ٣٣﴾[غافر: ۳۲-۳۳].
«ای قوم من! بر شما به روز صدا زدن هشدار میدهم. آن روزی که پشت میکنید و میگریزید، امّا هیچ پناهی جز الله ندارید. چراکه الله کسی را که گمراه سازد، هیچ راهنمایی نخواهد داشت».
در جای دیگری میفرماید:
﴿يَٰقَوۡمِ إِنَّمَا هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا مَتَٰعٞ وَإِنَّ ٱلۡأٓخِرَةَ هِيَ دَارُ ٱلۡقَرَارِ٣٩ مَنۡ عَمِلَ سَيِّئَةٗ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَاۖ وَمَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ يُرۡزَقُونَ فِيهَا بِغَيۡرِ حِسَابٖ٤٠ ۞وَيَٰقَوۡمِ مَا لِيٓ أَدۡعُوكُمۡ إِلَى ٱلنَّجَوٰةِ وَتَدۡعُونَنِيٓ إِلَى ٱلنَّارِ٤١﴾[غافر: ۳۹-۴۱].
«ای قوم من! این زندگی دنیوی، کالای ناچیزی است و آخرت، سرای پایدار است. هر که بدى کند، جز به مانند آن کیفر نمىیابد و آنانکه کار شایسته انجام دهند، چه مرد باشند و چه زن، در حالى که ایمان داشته باشند، وارد بهشت مىشوند و در آنجا روزى بیشمار مىیابند. ای قوم من! چه شده است که من شما را به سوی نجات و رستگاری میخوانم و شما مرا به سوی آتش دوزخ میخوانید؟!».
باری دیگر میفرماید:
﴿لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدۡعُونَنِيٓ إِلَيۡهِ لَيۡسَ لَهُۥ دَعۡوَةٞ فِي ٱلدُّنۡيَا وَلَا فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَآ إِلَى ٱللَّهِ وَأَنَّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ٤٣﴾[غافر: ۴۳].
«بیگمان، آنچه که مرا به آن فرا میخوانید، نه در دنیا و نه در آخرت، (درخور) فراخواندن نیست و بیگمان، بازگشت ما تنها به سوی الله است و اسرافکاران، همدم آتشند».
جادوگران فرعون، وقتی دلایل روشن موسی ÷را دیدند، به سجده افتادند، مومن شده و الله را به پاکی یاد کردند. فرعون، آنها را به عذاب دردناک تهدید کرد، ولی جادوگران به پروردگار خود پناه بردند و به تهدیدهای فرعون توجهی نکردند و این چنین پاسخ دادند:
﴿إِنَّآ ءَامَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغۡفِرَ لَنَا خَطَٰيَٰنَا وَمَآ أَكۡرَهۡتَنَا عَلَيۡهِ مِنَ ٱلسِّحۡرِۗ وَٱللَّهُ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓ٧٣ إِنَّهُۥ مَن يَأۡتِ رَبَّهُۥ مُجۡرِمٗا فَإِنَّ لَهُۥ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحۡيَىٰ٧٤ وَمَن يَأۡتِهِۦ مُؤۡمِنٗا قَدۡ عَمِلَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلدَّرَجَٰتُ ٱلۡعُلَىٰ٧٥ جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ مَن تَزَكَّىٰ٧٦﴾[طه: ۷۳-۷۶].
«بهراستی ما به پروردگارمان ایمان آوردیم تا گناهانمان و جادویی را که ما را به انجامش مجبور نمودی، ببخشد. و الله بهتر و پایدارتر است. بیگمان هرکه گنهکار نزد پروردگارش بیاید، شکی نیست که دوزخ جایگاه اوست؛ در آن نه میمیرد و نه زنده میماند. و کسانی که با ایمان و کردار شایسته نزدش بیایند، برترین درجات از آنِ چنین کسانی است. بهشتهای جاویدی که فرودستش جویبارها روان است و جاودانه در آن میمانند. و این پاداش کسی است که خودش را پاک و تزکیه نماید».