۵- یاران گرامی رسول الله جکه اهل لغت نیز بودند
الفاظ عام کتاب و سنت را بر اصل عموم جاری می‌ساختند، و بدان استدلال می‌کردند، و اگر کسی ادعای خصوص می‌کرد، از او مطالبه دلیل می‌کردند، مثل حالت زیر:
یاران رسول الله جبه اقتضای عموم آیه ﴿يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِيٓ أَوۡلَٰدِكُمۡۖ﴾حکم کردند حضرت فاطمهلاز پدر گرامیش رسول الله جمیراث می‌برد، تا این‌که حضرت ابوبکر و دیگرانشاز رسول الله جروایت کردند که فرموده‌اند: «نحن معاشر الأنبیاء لا نورث»«ما پیامبران - میراث برده نمی‌شویم» و بدین ترتیب دانسته است که رسول الله جاز عموم آیه مستثنی هستند.
مثال‌های دیگری از نصوص کتاب و سنت که به جهت عموم مورد عمل واقع شده است:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ ٱلرِّبَوٰٓاْ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ ٢٧٨﴾[البقرة:۲۷۸].
«ای ایمان‌آوردگان، از خدا بترسید، و اگر ایمان دارید آن‌چه از ربا باقی مانده است ترک گویید».
«لا وصیة لوارث» [۳۸].
﴿لَا تَقۡتُلُواْ ٱلصَّيۡدَ وَأَنتُمۡ حُرُمٞۚ﴾[المائدة: ۹۵].
«وقتی که در حالت احرامید صید نکشید».
«لا یقتل والد بولده» [۳۹].
«من ألقي السلاح فهو آمن» [۴۰].
البته صیغه‌های عموم کتاب و سنت که به حال خود مانده و تخصیص بدان‌ها راه نیافته باشد خیلی اندکند، و از آن میان به مثال‌های زیر می‌توان اشاره کرد:
﴿۞وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِ رِزۡقُهَا﴾[هود: ۶].
«هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست مگر که بر خدا است روزی او».
﴿وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ ٢٨٢﴾[البقرة: ۲۸۲].
«و خداوند بر همه چیز آگاه است».
﴿حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمۡ أُمَّهَٰتُكُمۡ﴾[النساء: ۲۳].
«مادران‌تان بر شما حرام شده‌اند».
[۳۸] «هیچ وصیتی برای میراث بر نیست». این حدیث را امام احمد در مسند (۴/۱۸۶) و ترمذی (۳/۱۹۰) از عمروبن خارجه از رسول الله ج، و احمد (۵/۲۶۷) و ابوداود (۳/۷۳) و ترمذی (۳/۱۸۹) از ابوامامه باهلی از رسول الله جروایت کرده‌اند. ترمذی حدیث عمروبن خارجه را (حسن صحیح) و حدیث ابوامامه را (حسن) دانسته است. [۳۹] «پدر به سبب کشتن فرزند کشته نمی‌شود». این حدیث را احمد در مسند (۱/۱۶ و ۲۲ و ۴۹) از عمرساز رسول الله جو ترمذی (۲/۳۰۷) از سراقه بن مالکساز رسول الله جبه مانند آن روایت کرده‌اند، ابن حجر عسقلانی در تلخیص الحبیر از بیهقی نقل کرده که او بعضی اسنادهای این حدیث را صحیح دانسته است، و گفته که ترمذی و ابن ماجه از ابن عباس نیز آن را روایت کرده‌اند (رجوع شود به تلخیص الحبیر ۴/۱۷). [۴۰] «کسی که سلاح را انداخت، در امنیت است». مسلم از ابوهریرهساز رسول الله جدر ضمن یک حدیث طولانی. (رجوع شود به صحیح مسلم کتاب الجهاد و السیر حدیث ۸۶).