اصل اول: کتاب
مقصود از کتاب قرآن است که از طرف خداوند با لفظ عربی فصیح بر رسول الله جنازل شده و به طریق تواتر به ما رسیده است، و در مصحف مکتوب و ابتدای آن سوره فاتحه و انتهای آن سوره ناس است.
اولین آیه نازلشده از قرآن این آیه است:
﴿ٱقۡرَأۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلَّذِي خَلَقَ ١ خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ مِنۡ عَلَقٍ ٢ ٱقۡرَأۡ وَرَبُّكَ ٱلۡأَكۡرَمُ ٣ ٱلَّذِي عَلَّمَ بِٱلۡقَلَمِ ٤ عَلَّمَ ٱلۡإِنسَٰنَ مَا لَمۡ يَعۡلَمۡ ٥﴾[العلق: ۱-۵].
«بخوان به نام پروردگارت که آفرید، انسان را از علق (نطفه زالو مانند) آفرید، بخوان و پروردگارت بزرگوارتر است کسی که به قلم انسان را آموخت، انسان را چیزی آموخت که نمی‌دانست».
و از ابتدا اعلام داشت که این کتاب به دانش‌اندوزی دعوت می‌کند، و از ظلمات جهالت بیزار است، و شرف انسان به دانش او است.
و آخرین آیه قرآن، این آیه است:
﴿ٱلۡيَوۡمَ أَكۡمَلۡتُ لَكُمۡ دِينَكُمۡ وَأَتۡمَمۡتُ عَلَيۡكُمۡ نِعۡمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ ٱلۡإِسۡلَٰمَ دِينٗاۚ﴾.
و به کامل شدن نزول قرآن، شریعت اسلام به کمال رسید.
و قرآن بخش بخش مدت بیست و سه سال رسالت حضرت مصطفی جنازل شد، و بعضی از نزول آن در مکه و بعضی دیگر در مدینه بود.
اکثر و یا همه مقداری از قرآن که در مکه نازل شده در بیان یکتاپرستی و ایمان به فرشتگان و پیغمبران و روز جزا است، و عاقبت مشرکان و طاغوتان را بیان می‌دارد، و دعوت به آزاد فکری و ترک تقلید کورکورانه از آبا و اجداد می‌نماید.
و آن‌چه در مدینه نازل شده مشتمل بر احکام، و تنظیم دولت و تنظیم خانواده، و روابط مسلمانان با دیگران، مانند احکام معاهدات و صلح و دیگر امور است.
و سبب نزول احکام در مدینه آن است که مسلمانان توانستند بعد از هجرت دارای دولت قدرتمندی شوند که بتواند احکام خدا را اجرا نمایند.