بعضی از معانی صیغه نهی غیر از تحریم
ممکن است صیغه نهی نیز مانند صیغه امر با تأثیر قرائن از معنی اصلی خود مصروف شود، مانند:
۱- کراهت، مثل:
﴿وَلَا تَيَمَّمُواْ ٱلۡخَبِيثَ مِنۡهُ تُنفِقُونَ﴾[البقرة: ۲۶۷].
«و از کسب خود قصد نکنید که چیز بد را انفاق کنید».
۲- راهنمایی، مثل:
﴿لَا تَسَۡٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ﴾[المائدة: ۱۰۱].
«از اشیائی که اگر برایتان روشن شود، ناراحتتان میکند نپرسید».
۳- دعا، مثل اینکه قرآن در حکایت از قول مؤمنان میگوید:
﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا﴾[آل عمران: ۸].
«خدایا دلهای ما را از راه راست مگردان».
۴- بیان عاقبت، مثل:
﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ﴾[آل عمران: ۱۶۹].
«و آنان را که در راه خدا کشته شدهاند مرده مپندار، بلکه آنان زندگانند».
۵- ناامیدسازی، مثل:
﴿لَا تَعۡتَذِرُواْ ٱلۡيَوۡمَۖ﴾[التحریم: ۷].
«امروز عذر نیاورید».
۶- تحقیر، مثل:
﴿وَلَا تَمُدَّنَّ عَيۡنَيۡكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّنۡهُمۡ زَهۡرَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا لِنَفۡتِنَهُمۡ فِيهِۚ وَرِزۡقُ رَبِّكَ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰ ١٣١﴾[طه: ۱۳۱].
«و چشمانت را به آنچه به لذت به افرادی از آنان (کفار) دادیم که ظاهر زیبای زندگی دنیا است دراز مکن میخواهیم آنان را امتحان کنیم، و رزق خدا بهتر و ماندگارتر است».