حاکم
حکم مستلزم حاکم است، و حاکم خداوند است که احکام خود را با ارسال رسل به مردم ابلاغ می‌کند، و جز او کسی حاکمیت ندارد، و اطلاع بر احکام او فقط از طریق شرع ممکن است، خداوند متعال در این‌باره می‌فرماید:
﴿ٱتَّبِعۡ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ وَأَعۡرِضۡ عَنِ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ١٠٦﴾[الأنعام:۱۰۶].
«تابع آن باش که از خدایت بر تو وحی شده است، معبودی به حق جز او نیست، و از مشرکان رو بگردان».
﴿إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُۚ﴾[یوسف: ۴۰].
«حکم نیست مگر خدا را، فرمان داد که جز او را نپرستید».
﴿فَبَعَثَ ٱللَّهُ ٱلنَّبِيِّۧنَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ فِيمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِۚ﴾[البقرة: ۲۱۳].
«آن‌گاه خداوند پیغمبران را - مژده‌دهندگان و ترسانندگان - فرستاد، و کتاب را با حق همراه آنان نازل فرمود تا بین مردم در آن‌چه اختلاف کرده‌اند حکم کند».
﴿وَأَنِ ٱحۡكُم بَيۡنَهُم بِمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ﴾[المائدة: ۴۹].
«و آن‌که حکم کن بین آنان به آن‌چه خدا نازل فرموده، و از اهوای آنان پیروی نکن».
و آیات بسیار دیگر ...
بر این اصل امور زیر مترتب می‌شود:
- عقل مستقلاً نمی‌تواند چیزی را حسن (خوب) و یا قبیح (زشت) بداند.
- عقل مستقلاً نمی‌تواند دریابد که شکر منعم واجب است.
- اشیاء قبل از ورود حکم شرعی بر آن‌ها بی‌حکمند.
بر این مسائل بحث‌ها و مناقشات مفصلی است که در کتاب‌های بزرگ اصول آمده است، و ما در این‌جا بدین مقدار اکتفا می‌کنیم.