احوال نهی
نهی ممکن است بر یکی از چهار حالت زیر به منهی عنه تعلق گیرد:
۱- آن‌که نهی فقط از یک چیز باشد، و اکثراً این‌طور است، مثل:
﴿وَلَا يَغۡتَب بَّعۡضُكُم بَعۡضًاۚ﴾[الحجرات: ۱۲].
«بعضی از شما بعضی دیگر را غیبت نکنند».
۲- آن‌که نهی از جمع متعدد باشد، و مکلف حق فعل هرکدام را به انفراد داشته باشد، مثل:
﴿وَأَن تَجۡمَعُواْ بَيۡنَ ٱلۡأُخۡتَيۡنِ﴾[النساء: ۲۳].
«و حرام شده بر شما آن‌که بین دو خواهر - در نکاح - جمع کنید».
که نهی کرده است شخص در یک زمان دو خواهر را در نکاح خود داشته باشد، ولی حق دارد با هر کدام که خواست به انفراد در ازدواج باشد.
۳- آن‌که نهی از جداسازی متعدد از یکدیگر باشد، و جمع بین آن‌ها مورد نهی نباشد، مثل:
«لا یمش أحدکم في نعل واحدة، لینعلهما جمیعا أو لیخلعهما جمیعا»که رسول الله جاز این که کفش در یک پا باشد و در دیگری نباشد نهی فرموده است.
۴- آن‌که نهی از متعدد باشد چه با هم و چه جدا از هم مثل:
﴿وَلَا تُطِعۡ مِنۡهُمۡ ءَاثِمًا أَوۡ كَفُورٗا ٢٤﴾[الإنسان: ۲۴].
«و از جمله آنان از گناهکار و کفران‌گر اطاعت نکن».
که اطاعت از آثم و کفور با هم جایز نیست و جدا از هم - هرکدام به انفراد - نیز جایز نیست.