۱- اجمال تصریف
منظور از اجمال در تصریف آن است که لفظ قابل تخریج بر بیش از یک قیاس صرفی باشد، مانند «قال»که ممکن است فعل ماضی «یقول»مأخوذ ار قول «گفتار» باشد، و ممکن است فعل ماضی «یقیل»مأخوذ از قیلوله (خواب نیمروز) باشد.
و مانند «مختار»که در حالت انفراد احتمال دارد اسم فاعل یا اسم مفعول باشد، مثلاً اگر گفتیم:
«زید مختار من بین الطلبة للسفر إلی مکة»«زید از بین طلاب برای سفر به مکه انتخاب شده است»، اسم مفعول است.
و اگر گفتیم:
«الرئیس مختار أحد الطلبة للسفر إلی المکة»«رئیس یکی از طلاب را برای سفر مکه انتخاب می‌کند» اسم فاعل است.
و آیه زیر از این نوع است:
﴿لَا تُضَآرَّ وَٰلِدَةُۢ بِوَلَدِهَا﴾[البقرة: ۲۳۳].
که فعل مضارع ﴿تُضَآرَّ﴾ممکن است بر بنای معلوم باشد یا بر بنای مجهول که اگر بر بنای معلوم بود معنی آن چنین می‌شود (هیچ مادری نباید به بهانه فرزند ضرر برساند) و اگر بر بنای مجهول بود، معنی آن می‌شود: «هیچ مادری نباید به سبب فرزند ضرر رسانده شود».